|
Çevre ve Orman Bakanlığından:
ATIKLARIN DÜZENLİ DEPOLANMASINA
DAİR YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1
(1) Bu Yönetmeliğin
amacı; atıkların düzenli depolama yöntemi ile bertarafı sürecinde;
a) Oluşabilecek sızıntı
sularının ve depo gazlarının toprak, hava, yeraltı suları ve yüzeysel
suların üzerindeki olumsuz etkilerinin asgari düzeye indirilerek çevre
kirliliğinin önlenmesine,
b) Atıkların türüne
göre uygun depo tabanı teknik tasarımlarının yapılması ve düzenli depolama
tesislerinin inşa edilmesine,
c) Düzenli depolama
tesislerine atık kabulü işlemlerine,
ç) Düzenli depolama
tesislerinin işletilmesi, kapatılması ile kapatma sonrası kontrol ve bakım
süreçlerine,
d) İşletme, kapatma ve
kapatma sonrası bakım süreçlerinde sera etkisi de dâhil olmak üzere çevre
ve insan sağlığı açısından risk teşkil edebilecek olumsuzlukların
önlenmesine,
e) Mevcut düzenli
depolama tesislerinin ıslahı, kapatılması ve kapatma sonrası bakım
süreçlerine
ilişkin teknik ve idari hususlar ile
uyulması gereken genel kuralları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2
(1) Bu Yönetmelik,
düzenli depolama tesislerine ilişkin teknik esaslar ile atıkların düzenli
depolama tesislerine kabulü ve atıkların düzenli depolanmasına ilişkin usul
ve esaslar ile alınacak önlemleri, yapılacak denetimleri ve tabi olunacak
sorumlulukları kapsar.
(2)
Ancak;
a) 31/5/2005 tarihli ve
25831 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Toprak Kirliliğinin Kontrolü
Yönetmeliğinin üçüncü bölümünde yer alan ham çamur, stabilize arıtma
çamuru ve kompostun gübreleme veya toprak iyileştirme amacıyla toprağa
uygulanmasında,
b) İnert atıkların alan
ıslahı, restorasyon veya dolgu amaçlı ve düzenli depolama tesislerinde
inşaat amaçlı kullanımında,
c) Su kanalları
açılırken çıkarılan tehlikesiz dip çamuru ile yatak ve alt katman toprağı
da dâhil olmak üzere yüzeysel sulardaki tehlikesiz nitelikli çamurların,
çıkarıldığı yere doldurulmasında,
ç) Sadece hizmet
verdiği adanın atıklarının kabul edilmesi ve bu tesiste depolanan atıkların
türlerini ve miktarlarını gösteren kayıtların tutularak bu kayıtların
Bakanlığa yıllık olarak sunulması kaydı ile, adalarda bulunan ve sadece
bulunduğu adada oluşan tehlikesiz ve inert atıkların bertarafı amacıyla
kullanılan tek düzenli depolama tesisi olma özelliğine sahip, toplam
kapasitesi 15000 tonu aşmayan veya depolanan atık miktarı 1000 ton/yıl’ı
aşmayan düzenli depolama tesislerinde,
d) Sadece hizmet
verdiği izole yerleşim yerinin atıklarının kabul edilmesi ve bu tesiste
depolanan atıkların türlerini ve miktarlarını gösteren kayıtların tutularak
bu kayıtların Bakanlığa yıllık olarak sunulması kaydı ile, izole
yerleşimlerde bulunan ve sadece bu yerleşimlerde oluşan tehlikesiz ve inert
atıkların bertarafı amacıyla kullanılan düzenli depolama tesislerinde,
e) Yeraltı depolama
sahalarında,
f) Taş ocağı
faaliyetleri ile mineral kaynakların aranması, çıkarılması ve işlenmesi
sonucu oluşan inert atıkların depolanmasında
5/7/2008 tarihli ve 26927
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin
Yönetmeliğine aykırı olmamak kaydı ile bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz.
(3)
3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununda yer alan atıkların
düzenli depolanmasına ilişkin hükümler saklıdır.
Dayanak
MADDE 3
(1)
Bu Yönetmelik; 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun 8, 11 ve 12
nci maddeleri ile 1/5/2003 tarihli ve 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı
Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 9 uncu maddesine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4
(1) Bu Yönetmelikte
geçen;
a) Alarm seviyesi:
Menbada depolama başlamadan önceki yeraltı suyu kalitesi ile mansapta
depolama devam ederken yeraltı suyu kalitesi arasındaki farkı,
b) Atık: Atık Yönetimi
Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde tanımlanan tüm
madde veya malzemeyi,
c) Bakanlık: Çevre ve
Orman Bakanlığını,
ç) Belediye atığı: Atık
Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin Ek–IV’ün yirminci bölümünde
tehlikesiz olarak sınıflandırılan ve evlerden kaynaklanan ya da içerik veya
yapısal olarak benzer olan atıkları,
d) Biyobozunur atık:
Oksijensiz veya oksijenli ortamda bozunmaya uğrayabilen gıda, bahçe
atıkları, kâğıt ve karton gibi atıkları,
e) Depo gazı: Depolanan
atıklardan oluşan gazı,
f) Düzenli depolama tesisi
(DDT): Atıkların oluştuğu tesis içinde geri kazanım, ön işlem veya
bertarafa gönderilmek üzere geçici depolandığı birimler, atığın geri
kazanım veya ön işleme tabi tutulmak amacıyla üç yıldan daha kısa süreli
ara depolandığı tesisler ile atığın bertaraf işlemine tabi tutulmak üzere
bir yılı geçmeyecek şekilde ara depolandığı tesisler hariç olmak üzere
atıkların yeraltı veya yer üstünde belirli teknik standartlara göre bertaraf
edildiği sahaları,
g) Eluat: Laboratuvarda
özütleme testiyle elde edilen çözeltiyi,
ğ) Hücre: Farklı tür
atıkların aynı lotta depolanmasının uygun olduğu durumlarda, lot içinde
atıkların birbiriyle temasını engelleyecek önlemlerin alındığı birimleri,
h) İl çevre ve orman
müdürlüğü: Düzenli depolama tesisinin bulunduğu yerin il çevre ve orman
müdürlüğü veya müdürlükleri,
ı) İnert atık:
Fiziksel, kimyasal veya biyolojik olarak önemli derecede herhangi bir
değişime uğramayan, çözünmeyen, yanmayan, fiziksel veya kimyasal olarak
reaksiyona girmeyen, biyolojik bozunmaya uğramayan veya temas ettiği
maddeleri çevreye veya insan hayatına zarar verecek şekilde etkilemeyen ve
toplam sızıntı kabiliyeti ve ekotoksisitesi önemsiz miktarda olan,
özellikle yüzeysel su ve yeraltı suyu kirliliği tehlikesi yaratmayan
atıkları,
i) İşletmeci: Düzenli
depolama tesisinin hazırlanmasından kapatılması sonrası bakım sürecine
kadar değişebilen, tesisten sorumlu belediye, gerçek ya da tüzel kişiyi,
j) İzole yerleşim:
Nüfusu 500’den fazla olmayan ve kilometrekarede en fazla beş kişinin
yaşadığı yerleşim birimlerini, kilometrekarede en az 250 kişi yaşayan ve en
yakın yerleşim birimine ulaşım mesafesi en az 50 km olan veya yılın önemli
bir bölümünde hava şartları nedeniyle karayolu ile ulaşımı zor olan
yerleşim birimlerini,
k) Kanun: Çevre
Kanununu,
l) Lisans: Düzenli
depolama tesislerine 29/4/2009 tarihli ve 27214 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında
Yönetmeliğe göre verilen çevre lisansını,
m) Lot: Düzenli
depolama tesisinin etkin kullanılması amacıyla nihai dolum hacmi belirli,
altyapısı bu Yönetmelik hükümlerine göre inşa edilmiş olan düzenli depolama
tesisi bölümlerini,
n) Ön işlem: Ayırma
işlemi dâhil olmak üzere atıkların hacmini veya tehlikelilik özelliklerini
azaltmak, yönetimini kolaylaştırmak veya geri kazanımını artırmak amacıyla
atığa uygulanan fiziksel, ısıl, kimyasal veya biyolojik işlemlerden bir
veya birkaçını,
o) Özütleme: Toprak,
kirlenmiş toprak, çamur, çökelti, kompost, atık veya inşaat malzemeleri
gibi katı maddeler içindeki bileşenlerin fiziksel, kimyasal veya biyolojik
işlemlerle su fazına geçirilmesini,
ö) Sahip: Atığın
üreticisini veya atığı fiilen elinde bulunduran gerçek veya tüzel kişiyi,
p) Sıvı atık: Atıksular
dâhil ancak arıtma çamuru hariç olmak üzere, akışkan özellik gösteren
atıkları,
r) Sızıntı suyu:
Depolanan atıklardan süzülen ve depolama sahasından kaynaklanan sıvıyı,
s) Tehlikeli atık:
14/3/2005 tarihli ve 25755 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli
Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinde tanımlanan atıkları,
ş) Tehlikesiz atık:
Tehlikeli atık tanımına girmeyen atıkları,
t) Tesis sahibi: Aynı
zamanda tesisin işletmecisi de olabilen, düzenli depolama tesisinin
mülkiyetine sahip gerçek veya tüzel kişiyi,
u) Yeraltı depolama:
Tuz veya potasyum madenleri gibi derin jeolojik boşluklarda atıkların
kalıcı olarak depolanmasını
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Düzenli Depolama Tesisleriyle
İlgili Genel Hükümler
Düzenli
depolama tesislerinin sınıflandırılması
MADDE 5
(1) Düzenli
depolama tesisleri aşağıdaki şekilde sınıflandırılır:
a) I. sınıf düzenli
depolama tesisi: Tehlikeli atıkların depolanması için gereken altyapıya
sahip tesis.
b) II. sınıf düzenli
depolama tesisi: Belediye atıkları ile tehlikesiz atıkların depolanması
için gereken altyapıya sahip tesis.
c) III. sınıf düzenli
depolama tesisi: İnert atıkların depolanması için gereken altyapıya
sahip tesis.
Düzenli
depolama tesislerinde genel olarak alınacak önlemler
MADDE 6
(1) Depolama
tesisinden kaynaklanabilecek olumsuz etkileri asgari düzeye indirmek için
tesis;
a) Koku ve tozların
çevreye yayılmasını,
b) Rüzgârın etkisiyle
kâğıt, naylon torba ve ince plastik gibi atıkların yayılmasını,
c) Gürültü ve trafik
yoğunluğunu,
ç) Kuşlar, haşerat,
böcek ve diğer hayvanların alanda üremesi ve alandaki patojenleri çevreye
taşımasını,
d) Havada depo gazından
kaynaklanan tabakalaşma ve aerosollerin oluşumunu,
e) Yangın ihtimalini
azaltacak ve tesis çevresine
etkilerini önleyecek biçimde donatılır.
(2)
İşletme aşamasında depolama tesisine kabul edilen atıklar, sahanın yapısal
sağlamlığını bozmayacak, iç ve dış şevlerde kayma ve yıkılmalara neden
olmayacak güvenlik düzeyinde depolanır. Zemin stabilitesinin geçirimsizlik
tabakasına zarar vermeyecek nitelikte olması sağlanır.
(3)
Atıkların depolama çalışmaları sırasında, şev stabilitesini ve araçlarla
makinelerin kolayca manevra yapabilmelerini sağlamak için lot şev eğimi ve
atık hücresinin şev eğimi azami 1/3 olacak şekilde yapılır. Atığı getiren
araçların geçişleri drenaj sistemine zarar vermeyecek şekilde planlanır.
(4)
Depolama tesisi, izinsiz girişleri engelleyecek şekilde çevre çiti ve giriş
kapısı ile donatılarak emniyet altına alınır. Tesiste izinsiz atık
boşaltımını engelleyecek kontrol mekanizması oluşturulur.
Düzenli
depolama tesislerinde toprak ve suların korunması için su kontrolü ve
sızıntı suyu yönetimi
MADDE 7
(1) Düzenli
depolama tesisinin yer seçimi ve tasarımı, toprağın, yüzeysel suların ve
yeraltı sularının kirlenmesini önleyecek şekilde yapılır ve 16 ncı maddede
belirtilen hususlar uygulanır. Kapatma sonrası aşamada bu korumanın
sağlanması için ise 17 nci maddede belirtilen yapı teşkil edilir.
(2)
I. sınıf ve II. sınıf düzenli depolama tesisleri için sahanın özellikleri
ve meteorolojik şartlar dikkate alınarak;
a) Depolama sahasına
yağıştan kaynaklanan yüzeysel suların girmesini engellemek,
b) Sızıntı suyu toplama
sistemine yağış suyu girmesini asgari düzeye indirmek,
c) Yüzeysel suların
ve/veya yeraltı sularının depolanmış atığa temasını engellemek,
ç) Kirlenmiş suları ve
sızıntı suyunu toplamak,
d) Depolama sahasında
toplanmış kirlenmiş suları ve sızıntı suyunu 31/12/2004 tarihli ve 25687
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği
doğrultusunda deşarj standartlarına uygun hâle getirmek için arıtmak
amacıyla önlemler alınır.
(3)
Belediye atıklarının depolandığı düzenli depolama tesislerinde, Bakanlık
tarafından herbir düzenli depolama tesisi bazında tesisin kurulacağı
bölgenin iklim koşulları ve meteorolojik özellikleri dikkate alınarak
sızıntı suyunun yönetiminde aşağıdaki uygulamalar için izin verilebilir:
a) Sızıntı suyu, drenaj
sistemi ile dengeleme havuzlarında toplanarak Bakanlıkça belirlenecek süre
için depolama sahasına geri devir ettirilir.
b) Düzenli depolama
sahasının işletilmesi sırasında ölçüm, gözlem veya modelleme yoluyla
belirlenen miktarı dikkate alınarak gerekliliği ortaya çıktığında sızıntı
suyu, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği doğrultusunda deşarj standartlarına
uygun hâle getirmek için arıtılır.
(4)
Sahada sel, taşkın gibi yağış sularından ve yüzeysel sulardan kaynaklı
olumsuzlukları engelleyecek önlemlerin alınması kaydıyla III. sınıf düzenli
depolama tesisleri için bu madde hükümleri uygulanmaz. Ancak Bakanlıkça
gerekli görülmesi halinde bu tesislerde, yeraltı suyunun kontrolü ve
izlenmesi için gerekli tedbirler alınır ve bu maddenin ikinci fıkrasında
belirtilen sistemler kurulur.
Düzenli
depolama tesislerinde depo gazı yönetimi
MADDE 8
(1)
Depolama tesisinde oluşan gazların birikmesini ve toplanmasını kontrol
altına almak amacıyla 17 nci maddede belirtilen önlemler alınır. Depolama
tesisindeki gazların toplanması, işlenmesi ve kullanılması işlemleri çevre
ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde yapılır.
(2)
Biyobozunur atıkları kabul eden tüm düzenli depolama tesislerinde gazlar
toplanıp doğrudan veya işlenerek enerji üretiminde kullanılır. Elde edilen
depo gazının, enerji üretiminde kullanılmasının ekonomik olmaması halinde
depo gazı meşalelerde yakılır.
Düzenli
depolama tesislerine kabul edilmeyecek atıklar ve atık işleme
MADDE 9
(1)
Düzenli depolama tesislerinde bertaraf edilecek biyobozunur atık miktarının
azaltılması esastır. Bakanlık bu hususla ilgili gerekli önlemleri alır.
(2)
Aşağıdaki atıklar düzenli depolama tesislerine kabul edilmez:
a) Sıvı atıklar,
b) Atık Yönetimi Genel
Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin EK–III A’sında tanımlanan; patlayıcı,
aşındırıcı, oksitleyici, yüksek tutuşma ve yanma özelliği gösteren atıklar,
c) Atık Yönetimi Genel
Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin EK–III A’sında H 9 enfeksiyon yapıcı olarak
tanımlanan, herhangi bir ön işleme tabi tutulmamış tıp ve veterinerlik
kuruluşlarından kaynaklanan tıbbi atıklar,
ç) Atık Yönetimi Genel
Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin EK–III A’sında sıralanan özelliklerden
herhangi birini gösteren, insan veya çevre üzerindeki etkileri bilinmeyen,
araştırma ve geliştirme ya da eğitim faaliyetlerinden kaynaklanan
tanımlanmamış veya yeni kimyasal maddeler,
d) 25/11/2006 tarihli
ve 26357 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin
Kontrolü Yönetmeliği kapsamında yer alan kullanılmış lastikleri,
e) Ek–2’de verilen atık
kabul kriterlerini sağlamayan diğer atıklar.
(3)
Atık kabul kriterlerini sağlamak üzere atıklar seyreltilmez veya
karıştırılmaz.
Sınıflarına
göre düzenli depolama tesislerine kabul edilecek atıklar
MADDE 10
(1) Bu Yönetmeliğin
hedefleri doğrultusunda işlenmeleri sonucu pratik bir fayda sağlanmayan
atıklar ile teknik olarak işlenmeleri ve değerlendirilmeleri mümkün olmayan
inert atıklar hariç olmak üzere atıklar, ön işleme tabi tutulmadan düzenli
depolama tesislerine kabul edilmez.
(2)
Düzenli depolama tesislerine atık kabulünde, atığın hangi sınıf depolama
tesisinde bertaraf edileceğinin belirlenmesi amacıyla Ek–1’de listelenen
kriterler, numune alma ve analiz yöntemleri kullanılır.
(3)
I. sınıf düzenli depolama tesislerine sadece Ek–2’de I. sınıf düzenli
depolama tesisleri için verilen kriterlere uyan tehlikeli atıklar kabul
edilir.
(4)
II. sınıf düzenli depolama tesislerinde aşağıdaki atıklar depolanır:
a) Belediye atığı,
b) Ek–2’de II. sınıf
düzenli depolama tesisleri için verilen kriterlere uyan değişik kaynaklı
tehlikesiz atıklar,
c) (b) bendinde
belirtilen tehlikesiz atıklarla aynı özütleme özellikleri ve davranışları
gösteren ve Ek–2’de II. sınıf düzenli depolama tesisleri için verilen
kriterlere uyan, katılaştırılmış veya camlaştırılmış atıklar gibi reaktif
olmayan ve kararlı tehlikeli atıklar,
ç) (c) bendinde
belirtilen reaktif olmayan ve kararlı tehlikeli atıklar, ayrı bir lotta
veya hücrede diğer atıklar ile karışmayacak şekilde depolanır.
(5)
III. sınıf düzenli depolama tesislerinde sadece inert atıklar depolanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Lisans
Lisans
başvurusu
MADDE 11
(1)
Düzenli depolama tesisleri için tesisin bulunduğu belediyeden usulüne göre
alınmış izin veya ruhsat üzerine Bakanlıktan lisans alınması zorunludur. Bu
amaçla;
a) Düzenli depolama
tesisi kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, öncelikle kuracakları
tesisin bu Yönetmelik ve diğer hukuki ve teknik düzenlemelerde istenen
şartları yerine getirebileceğini gösterir, mali fizibiliteyi de içeren ve
Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 8 inci maddesinde
belirtilen atık yönetim planıyla uyumlu olduğunu gösterir raporu, Bakanlığa
sunmakla ve uygun görüş almakla yükümlüdür.
b) Çevresel etki
değerlendirmesi süreci olumlu olarak tamamlanan ve uygulama projesi
Bakanlıkça onaylanan tesisin inşaatı, uygulama projesi ve teknik
şartnamesine uygun olarak Bakanlığın belirlediği usulde denetlenerek
tamamlanır.
c) İnşaat süresince
Bakanlığa sunulacak denetleme raporları ve işletme planı Bakanlıkça
onaylanan tesis, Düzenli Depolama Tesisi Proje Onay Belgesi ile Bakanlığa
Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik
hükümlerine göre geçici faaliyet belgesi için müracaat eder. Geçici
faaliyet izni süresi içerisinde Bakanlığa sunulacak izleme raporları ve
kapatma planı ile lisans müracaatı değerlendirilir.
Düzenli
depolama tesislerine lisans verilmesi
MADDE 12
(1) Belediyece
ruhsatı verilmiş olan tesisin geçici faaliyet izni süresi içerisinde izleme
raporlarının değerlendirilip uygunluğunun belirlenmesi hâlinde Bakanlıkça lisans
verilir. Lisansın süresi, yenilenmesi, devri, askıya alınması ve iptali
işlemleri Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında
Yönetmelik hükümlerine göre yürütülür.
İşletme
koşulları
MADDE 13
(1)
Lisans almak için aşağıdaki işletme koşullarının sağlanması gerekir:
a) Düzenli depolama
tesisinin işletilmesinde çalışacak teknisyen, tekniker ya da mühendis olan
saha görevlileri, Bakanlıkça verilecek saha yönetim ve işletme
sertifikasına sahip olmak zorundadır. Düzenli depolama tesisi
işletmecilerinin ve personelinin periyodik olarak meslek içi eğitimi
işletmeci tarafından sağlanır.
b) İşletmeci, tesiste
kazaları önlemek ve olası kazaların etkilerini azaltmak için gereken
önlemleri almakla yükümlüdür.
c) İşletmeci, tesiste
bu Yönetmeliğin beşinci bölümünde açıklanan işletme koşulları ile altıncı
bölümde açıklanan izleme ve kontrol işlemlerine ilişkin sistemi
oluşturmakla yükümlüdür.
ç) I. Sınıf düzenli depolama
tesisinin sahibi veya işletmecisi, bertaraf işlemleri başlamadan önce bu
Yönetmelik hükümlerini karşılayacak şekilde tesisin inşası, işletmesi,
kapatılması ve kapatma sonrası bakımı sırasında olası herhangi bir kazanın
üçüncü şahıslara verebilecekleri zararlara karşı mali sorumluluk sigortası
yaptırmakla yükümlüdür.
(2)
Lisans almış olan düzenli depolama tesisi işletmecileri tesisin işletme
koşulları, izleme ve kontrol planına uygun olarak yapılan tesisle ilgili
ölçüm ve analiz sonuçları ile ilgili mevzuata uygun olarak işletildiğine
ilişkin bilgi ve belgeleri içeren raporları bir yılı aşmayacak şekilde
lisans belgesinde belirlenen periyotlarda Bakanlığa raporlamakla
yükümlüdür.
(3)
Belediye atıklarının düzenli depolandığı tesisler için ikinci fıkrada
belirtilen raporlama, tesisin bulunduğu belediyeye de belirlenen
periyotlarda yapılır.
Lisans
belgesi içeriği
MADDE 14
(1)
Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 9 uncu maddesi
gereğince düzenli depolama tesislerine verilecek lisans belgesinin
ekinde aşağıdaki bilgiler yer alır:
a) Düzenli depolama
tesisinde depolanmasına izin verilen atıkların Atık Yönetimi Genel
Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin EK IV’ünde verilen atık kodlarına göre
listesi,
b) Düzenli depolama
tesisinin lot sayısı, yüzey alanı, her bir lotta depolanması öngörülen
yaklaşık atık miktarı ile tesiste depolanacak yaklaşık toplam atık miktarı,
c) Atık depolama tesisi
hazırlık şartları, atık depolama işlemleri, kontrol ve izleme şartları,
izleme koşullarını içerecek şekilde kapatma ve kapatma sonrası bakım
işlemleri ile ilgili şartlar,
ç) Depolanan atıkların
türleri, miktarları, kaynakları; kontrol ve izleme şartlarına istinaden
yapılan işlemleri ve işletme hakkındaki bilgilerin Bakanlığa raporlanması
için bir yılı aşmayacak şekilde belirlenen raporlama periyodu.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Düzenli Depolama Tesislerinin
İnşaatı
Yer
seçimi
MADDE 15
(1) Düzenli
depolama tesis sınırlarının yerleşim birimlerine uzaklığı I. sınıf düzenli
depolama tesisleri için en az bir kilometre, II. sınıf ve III. sınıf
düzenli depolama tesisleri için ise en az iki yüz elli metre olmak
zorundadır.
(2)
Ayrıca, düzenli depolama tesisinin yer seçiminde;
a) Düzenli depolama
tesisinin hava ulaşım güvenliğini etkileyip etkilemediği,
b) Orman alanları,
ağaçlandırma alanları, yaban hayatı ve bitki örtüsünün korunması gibi özel
amaçlarla koruma altına alınmış alanlara uzaklığı,
c) Bölgede bulunan
yeraltı ve yüzeysel su kaynakları ve koruma havzalarının durumu, yeraltı su
seviyesi ve yeraltı suyu akış yönleri,
ç) Sahanın topografik,
jeolojik, jeomorfolojik, jeoteknik ve hidrojeolojik durumu,
d) Taşkın, heyelan,
çığ, erozyon ve yüksek deprem riski,
e) Hâkim rüzgâr yönü ve
yağış durumu,
f) Doğal veya kültürel
miras durumu
dikkate alınır.
(3)
Sahada akaryakıt, gaz ve içme-kullanma suyu naklinde kullanılan boru
hatları, yüksek gerilim hatları bulunmaz.
(4)
Çevresel etki değerlendirmesi sürecinin tamamlanmasını müteakip seçilen
alan, ilgili planlara işlenir.
Depo
tabanının teşkili
MADDE 16
(1)
Düzenli depolama tesisinin tabanı ve yan yüzeylerinde, sızıntı suyunun
yeraltı suyuna karışmasını önleyecek şekilde bir geçirimsizlik tabakası
teşkil edilir. Bunun için kil veya eşdeğeri malzemeden oluşturulmuş geçirimsizlik
tabakası serilir. Geçirimsizlik tabakasının fiziksel, kimyasal, mekanik
ve hidrolik özellikleri depolama tesisinin toprak ve yeraltı suları için
oluşturacağı potansiyel riskleri önleyecek nitelikte olmak zorundadır.
Geçirimsizlik malzemeleri teknik özellik bakımından Türk Standartları
Enstitüsü standartlarına uygun olmalıdır.
(2)
Düzenli depolama tesisi sınıflarına göre depo tabanının asgari aşağıda
belirtilen geçirgenlik ve kalınlık özelliklerine sahip olması gerekir:
a) I. sınıf düzenli
depolama tesisi: K ≤ 1,0 x 10-9 m/sn; kalınlık ≥ 5
m veya eşdeğeri,
b) II. sınıf düzenli
depolama tesisi: K ≤ 1,0 x 10-9 m/sn; kalınlık ≥ 1
m veya eşdeğeri,
c) III. sınıf düzenli
depolama tesisi: K ≤ 1,0 x 10-7 m/sn; kalınlık ≥ 1
m veya eşdeğeri.
(3)
Jeolojik geçirimsizlik tabakasının ikinci fıkrada verilen koşulları doğal
olarak sağlayamaması halinde; bu tabaka yapay olarak oluşturulur ve
jeomembran kullanılarak güçlendirilir. Geçirimsiz mineral malzeme ile yapay
olarak oluşturulacak geçirimsizlik tabakasının toplam kalınlığı 0,5 metreden
az olamaz.
(4)
Sızıntı sularının toprak ve yeraltı suları için oluşturacağı potansiyel
risklerin engellenmesi için düzenli depolama tesislerinde doğal
geçirimsizlik tabakasına ilave olarak aşağıda verilen teknik özelliklerde
sızıntı suyu toplama ve drenaj sistemi inşa edilir:
a) I. sınıf ve II.
sınıf düzenli depolama tesislerinde jeolojik geçirimsizlik tabakası yapay
geçirimsizlik malzemesi ile oluşturulur. Yapay geçirimsizlik malzemelerinin
yeterli teknik özelliklere haiz olduğunun ve Ek–3’te yer alan standartlara
veya bunun mümkün olmaması halinde uluslararası standartlara uygunluğu
belgelenir ve Bakanlığa bildirilir.
b) Yapay geçirimsizlik
tabakasının korunması amacıyla koruyucu örtü malzemesi kullanılır.
c) I. sınıf ve II.
sınıf düzenli depolama tesislerinde yapay geçirimsizlik kaplaması üzerine
asgari 0,5 metre kalınlığa ve en az K ≥ 1,0 x 10-4 m/s
geçirgenliğe sahip drenaj tabakası uygulanır.
ç) Drenaj katmanının
içinde drenaj boruları bulunur. Boru çapı, yapılacak kontrol ve
temizlemelere imkân verebilecek genişlikte olur. Depo tabanında sızıntı
suyuna dayanıklı bir malzemeden imal edilmiş yeterli sayıda drenaj borusu,
ana toplayıcılar ve bacalar bulunur. Sızıntı suyu toplama ve drenaj sistemi
sızıntı suyu toplama havuzu ile son bulur. Sızıntı suyu toplama havuzu
tesisin kurulacağı yerin meteorolojik koşulları ve depolanacak atıkların su
içeriği göz önünde bulundurularak herhangi bir olumsuzluğa mahal vermeyecek
şekilde tasarlanır ve inşa edilir.
d) Depo tabanının
boyuna eğimi % 3'den az olamaz.
(5)
III. sınıf düzenli depolama tesislerinde, sahada sel, taşkın gibi yağış
sularından ve yüzeysel sulardan kaynaklı olumsuzlukları engelleyecek
önlemlerin alınması kaydıyla bu maddenin dördüncü fıkrası uygulanmaz. Ancak
Bakanlıkça gerekli görülmesi halinde bu tesislerde, yeraltı suyunun
kontrolü ve izlenmesi için gerekli tedbirler alınır ve bu maddenin dördüncü
fıkrasına uygun şekilde sistem kurulur.
Depo tesisi üst
örtüsünün teşkili
MADDE 17
(1) Atık depolama
işlemi tamamen bittikten sonra depolama alanında üst örtü teşkil edilmeden
önce, alan normal kazı toprağı örtüsü ile tesviye edilir. Kapatma işlemine
başlamadan önce; atıkların veya yapının kayma ve çökme riskine karşı
depolanan atık kütlesinin yeterince oturduğu tespit edilir.
(2)
Düzenli depolama tesisi sınıflarına göre, tesisin kurulduğu bölgenin yağış
özelliklerinden dolayı kapatma sonrası süreçte sızıntı suyunun oluşumunun
engellenmesi ve depoda oluşacak gazların toplanması için depo üst örtüsü
asgari aşağıda verilen şartları sağlayacak şekilde teşkil edilir:
a) Yalnızca gaz oluşumu
beklenen II. sınıf düzenli depolama tesislerinde; depo gazlarının
oluşturacağı potansiyel risklerin engellenmesi amacıyla gaz drenaj katmanı
inşa edilir.
b) Yapay
geçirimsizlik kaplamasının I. sınıf düzenli depolama tesislerinde
uygulanması mecburidir.
c) Mineral
geçirimsizlik tabakası en az 25 cm kalınlığında iki tabaka halinde
uygulanır. Drenaj tabakasının en az 50 cm kalınlığında olması ve en az K
≥ 1.0 x 10-4 m/s geçirgenliğe sahip olması gerekir.
ç) Üst örtü toprağı
daha sonradan bitkilerin yetiştirilmesini sağlayabilecek şekilde
yetiştirilecek bitki türüne bağlı olarak en az 50 cm kalınlığında olması
gerekir.
(3)
III. sınıf düzenli depolama tesisleri için bu hükümler uygulanmamakla
birlikte bu sahalarda atık depolama işlemi tamamen bittikten sonra sahanın
üstünün kapatılması ve yeşillendirilmesi zorunludur.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Düzenli Depolama Tesislerinin
İşletilmesi ve Atık Kabul Kriterleri
Atık
kabul işlemlerinde uyulması gereken genel kurallar
MADDE 18
(1)
Düzenli depolama tesislerine atık kabulünde atığa yönelik üç aşamalı
kontrol yapılır.
(2)
Atığın depolama tesisine kabulünden önce; tesise gönderilmesi planlanan
atığın üretildiği kaynakta yapısını ve tüm özelliklerini gösteren bilgiler
toplanarak atığın temel özelliklerinin tanımlanması ve nitelendirilmesi
zorunludur. Temel özelliklerin tanımlanması; yapılacak testlerin
sıklığını belirler.
(3)
Atığın temel özelliklerinin Ek-2’de tüm depolama tesisi sınıfları için
verilen atık kabul kriterlerini sağladığı uygunluk testleri ile belirlenir
ve sınır değerleri sağlayan uygun depolama tesisine atık kabulünün
yapılacağı işletmeci tarafından atık üreticisine bildirilir.
(4)
Tesise sevk edilen atıkların uygunluk ve temel nitelendirme testleri ile
beyan edilen atıklar ile aynı olduğunun teyidi için tesiste doğrulama
testleri yapılır.
(5)
İşletmeci, atığın yapısını ve temel özelliklerini gösteren bilgilerin
kayıtlarını en az beş yıl boyunca saklamakla yükümlüdür.
(6)
Düzenli depolama tesisine atık getiren araçların Atık Yönetimi Genel
Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 10 uncu maddesi gereğince atığın türüne
göre Bakanlıkça kayıt altına alındığı veya taşıma lisansına sahip olduğu
tesis işletmecisi tarafından kontrol edilir. Taşıma lisansı olmayan veya
Bakanlıkça kayıt altına alınmamış araçlar tesise kabul edilmez ve durum
acilen il çevre ve orman müdürlüğüne bildirilir.
(7)
Tehlikeli atıkların düzenli depolama tesisine kabulünde Tehlikeli Atıkların
Kontrolü Yönetmeliğinin 12 nci maddesinde belirtilen taşıma formuna ilişkin
hükümler uygulanır.
(8)
Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 11 inci maddesi
gereğince işletmeci depolanan atığın özellikleri ve miktarına ilişkin kayıt
tutmakla yükümlüdür. Kayıtlarda atığın kaynağı, miktarı, sevkiyat tarihi,
taşıyıcı bilgilerinin bulunması zorunludur. Ayrıca belediye atıklarının
depolandığı tesislere atığı kabul edilen belediye veya mahalli idare
birliğine ilişkin bilgilerin bulunması zorunludur.
(9)
I. Sınıf düzenli depolama tesislerinde tehlikeli atıklar asidik ve bazik
özellikleri dikkate alınarak istenmeyen reaksiyonlara mahal vermeyecek
şekilde depolanır ve atıkların depolandığı nokta koordinatlarıyla
tanımlanır.
(10)
Tesise verilen lisans belgesinde belirlenen raporlama periyotlarında
sekizinci ve dokuzuncu fıkralarda açıklanan bilgi ve belgeler Bakanlığa
sunulur. Bakanlık, bu bilgileri istatistikî amaçlar için kullanma hakkına
sahiptir.
(11)
Her atık sevkiyatının tamamlanmasını takiben işletmeci, tesise kabul edilen
atıklar için yazılı bir alındı makbuzu düzenler.
(12)
İşletmeci, tesise kabul edilmeyen atıkları 24 saat içinde il çevre ve orman
müdürlüğüne bildirmekle yükümlüdür.
(13)
İl çevre ve orman müdürlüğü tesise kabul edilmeyen atıkların ilgili
mevzuata uygun şekilde yönetildiğinin takibinden sorumludur.
Atığın
temel özelliklerinin tanımlanması ve nitelendirilmesine ilişkin bilgi ve
belgeler
MADDE 19
(1)
Atığın sahibi atığın sevkiyatından önce aşağıdaki bilgi ve belgeleri
düzenli depolama tesis işletmecisine vermekle yükümlüdür:
a) Atığın kaynağı,
b) Hammadde ve ürün
özelliklerini de içerecek şekilde atığın üretim süreci hakkında bilgi,
c) Atığın Atık Yönetimi
Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin EK-IV’ünde verilen kodu,
ç) Atık Yönetimi Genel
Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin EK-IV’ünde (M) ile işaretli atıklar için
aynı Yönetmeliğin EK-III’ünde belirtilen tehlikelilik özelliklerine ilişkin
bilgiler,
d) Atığın bileşimi ve
özütleme özelliklerine ilişkin veriler,
e) Atığın kokusu,
rengi, kıvamı, yoğunluğu, fiziksel özellikleri gibi görünümüne ilişkin
bilgiler,
f) Ek-2’de tüm depolama
tesisi sınıfları için verilen atık kabul kriterleri doğrultusunda yapılan
analizler,
g) Uygunluk testinde
bakılması gereken kritik parametreler,
ğ) Uygunluk testi
sonuçlarının işletmeci tarafından kontrolü için tespit edilen kolay ve kısa
sürede sonuçlanan parametreler,
h) Atığın bu
Yönetmeliğin dokuzuncu maddesinin üçüncü bendinde belirtilen depolama
sahalarına kabul edilmeyecek atıklar kapsamında olmadığına dair bilgi,
ı) Yukarıdaki bilgiler
doğrultusunda atığa uygulanacak ön işlem; ön işlem yapılmaması durumunda
gerekçeli açıklama,
i) Uygunluk testlerinin
kapsamı ve sıklığı ile atığın bertaraf edileceği depolama tesisi sınıfına
ilişkin üniversitelerin ilgili bölümlerinden ya da ilgili analizleri yapmak
üzere 5/9/2008 tarihli ve 26988 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre
Ölçüm ve Analiz Laboratuvarları Yeterlik Yönetmeliği kapsamında Bakanlıkça
yetki verilen laboratuvarlardan alınmış rapor.
(2)
Atığın sahibi, temel özellikler ile ilgili tüm bilgi ve belgelerin doğruluğundan
sorumludur.
(3)
Atığın temel özelliklerinin tanımlanması ve nitelendirilmesinde Ek-1’de
açıklanan test metotları ve işlemler uygulanır.
Atığın
temel özelliklerinin tanımlanması ve nitelendirilmesinde testlerin gerekli
olmadığı durumlar
MADDE 20
(1)
Temel özelliklerin tanımlanması ve nitelendirilmesinde;
a) Ek-2’de III. sınıf
depolama tesisine teste tabi tutulmaksızın kabul edilebilecek atıklar
başlığı altında listelenen atıklar,
b) 9 uncu maddeye
uyulması kaydı ile belediye atıkları
için test yapılması gerekmez.
Uygunluk
testi
MADDE 21
(1) Bir atığın
temel özellikleri belirlendikten sonra, bu atığın hangi sınıf düzenli
depolama tesisine kabul edileceği belirlenir. Atığın temel özelliklerinin
tanımlanması ve nitelendirilmesi için yapılan test sonuçlarının Ek-2’de
belirtilen kabul kriterleri ile uygunluk gösterip göstermediğinin
belirlenmesi amacıyla uygunluk testi yapılır. Bu test, tesiste
doğrulama işleminde kullanılmak üzere atık tesise gelmeden önce işletmeci
tarafından yapılır.
(2)
İşletmeci, yılda asgari bir kez olmak kaydı ile temel özelliklerinin
tanımlanması ve nitelendirilmesi için yapılan testler sonucunda belirlenen
sıklık ve kapsam dâhilinde uygunluk testinin yürütülmesini sağlar. Test
sonuçlarına ilişkin kayıtları, en az beş yıl boyunca muhafaza eder.
(3)
Uygunluk testi, en azından temel özelliklerinin tanımlanması ve
nitelendirilmesi için yapılan testlerden özütleme testini içerir. Bu
amaçla, Ek-1’de belirtilen yöntemler kullanılır. Numuneler en az bir ay
süreyle saklanır.
(4)
Uygunluk testinde test edilecek olan ilgili parametreler, temel
özelliklerin belirlenmesi aşamasında tespit edilir ve sadece bu
parametreler kontrol edilir.
(5)
Gerekli olması durumunda depolama tesisinde alınacak ek önlemler, atık
sahibi tarafından işletmeciye bildirilir.
(6)
Temel özelliklerinin tanımlanması ve nitelendirilmesi testlerinin
uygulanması gerekli olmayan atıklar için uygunluk testi yapılmaz.
Tesiste
doğrulama
MADDE 22
(1) Depolama
tesisine sevk edilen atıklar boşaltma öncesinde ve sonrasında işletmeci
tarafından gözle kontrol edilir. Tesis girişinde atıklara ilişkin
belgeler kontrol edilir.
(2)
Atığın depolama tesisine kabul edilmesi, ancak atığın beraberindeki
belgelerde tanımlanmış olan temel özellikler ve uygunluk testlerinde
belirtilen özellikleri taşıması halinde mümkündür. Bu hususun kontrolü için
temel özelliklerinin tanımlanması ve nitelendirilmesi aşamasında tespit
edilen kolay ve kısa sürede sonuçlanan testler, işletmeci tarafından atık
depolama tesisine kabul edilmeden önce yapılır.
(3)
İşletmeci tarafından her parti atıktan numune alınır. Alınan numuneler,
atığın kabulünü takiben en az bir ay süreyle saklanır.
(4)
Atığın temel özelliklerinin tanımlanması ve nitelendirilmesi için yapılan
testler ile uygunluk testlerinde belirtilen özellikleri taşımadığının
tespiti halinde atık tesise kabul edilmez ve bu durum işletmeci tarafından
24 saat içinde il çevre ve orman müdürlüğüne bildirilir.
(5)
İl çevre ve orman müdürlüğü tesise kabul edilmeyen atıkların mevzuata
uyumlu yönetildiğinin takibinden sorumludur.
ALTINCI BÖLÜM
İşletme Sırasında ve Kapatma
Sonrasında Kontrol ve İzleme Süreci
Kontrol
ve izleme işlemlerine ilişkin genel hükümler
MADDE 23
(1)
Tesis işletmecisi;
a) Atıkların depolama
tesisi sınıfına göre Ek-2’de belirlenmiş olan kriterlere uygun şekilde
tesise kabul ve bertaraf edildiğinin,
b) Düzenli depolama
tesisinin işletme planına uygun olarak çalıştırıldığının,
c) Düzenli depolama
tesisinde inşa edilen depo gazı ve sızıntı suyu yönetim sisteminin işlevini
tasarlandığı şekilde yerine getirdiğinin,
ç) Düzenli depolama
tesisine ilişkin lisans şartlarının tam olarak sağlandığının
kontrol edilmesi için gerekli
izleme sistemlerini oluşturmak ve uygulamakla yükümlüdür.
(2)
İşletmeci, sızıntı sularından ve yağış sularından dolayı tesiste olabilecek
olumsuzlukları engellemek amacıyla gerekli önlemleri almak için
meteorolojik verileri takip etmekle yükümlüdür. Bu amaçla, Ek-4’te
listelenen veriler işletme ve kapatma sonrası süreçte verilen sıklıkta
izlenir. Bu veriler sızıntı suyu oluşumuna ilişkin hesaplamalarda da
kullanılır.
(3)
İşletmeci, işletme aşamasında ve kapatma sonrasında, her yıl sahanın
topografyası ve depo gövdesine ilişkin durum tespiti yaptırır ve Bakanlığa
gönderir. Durum tespitinde; atıkların depolandığı yüzey alanı, hacim ve
atıkların kompozisyonu, depolama metotları ve depolama süresi, kalan
kapasite gibi işletme aşamasında toplanıp saklanması gereken tüm bilgiler
de kullanılır. Kapatma sonrasında depo gövdesindeki oturmalar belirlenir.
Yeraltı
sularının korunmasında uygulanacak kontrol ve izleme işlemleri
MADDE 24
(1)
Depolanacak atığın yeraltı suyuna etkilerini belirlemek amacıyla ölçümler
yeraltı suyunun menbasında en az bir noktada ve mansabında en az iki noktada
yapılır. Depolama tesisi işletmeye girmeden önce gelecekteki alınacak
numunelere referans değerler oluşturması amacıyla en az üç noktada örnekleme
yapılır. Numune alma noktaları çevresel etki değerlendirmesi sürecinde
belirlenir.
(2)
Yeraltı suyu seviyesi her altı ayda bir ölçülür. Özel hidrojeolojik
durumlar, daha sık aralıklarla ölçüm alınmasını gerektirebilir.
(3)
Yeraltı suyu kalitesinin izlenmesine ilişkin numune alma, analiz sıklığı ve
analizde bakılacak parametreler ilgili mevzuat hükümlerine göre belirlenir
ve uygulanır. Sızıntı suyu kompozisyonuna bağlı olarak gerekli görülmesi
halinde Bakanlık tarafından ilave analiz istenir.
(4)
Tesis işletmeye alındıktan veya kapatıldıktan sonra yeraltı suyu
kalitesinde önemli bir değişiklik görülebilir. Bu olumsuzluğun giderilmesi
veya tesisten kaynaklanmadığının tespit edilebilmesi için tesis faaliyete
alınmadan önce ilk alarm seviyesi tespit edilir. Alarm seviyesinin aşılıp
aşılmadığını kontrol etmek amacıyla yapılacak gözlemler, her kuyu için
belirlenmiş kontrol kurallarını ve su seviyelerini gösteren bir çizelgeye
işlenir. Çizelge, kapatma sonrası izleme süreci sona erinceye kadar
saklanır.
Sızıntı
suyu ve gaz kontrolü için uygulanacak kontrol ve izleme işlemleri
MADDE 25
(1) Sızıntı
suyundan ve mevcut olması halinde yüzeysel sulardan numune alma işlemleri
temsil edici noktalarda yapılır. İşletme planında belirlenecek olan sızıntı
suyunun depolama alanından çıkış noktasından ISO 5667-1Numune Toplama
Teknolojisi Genel İlkelere göre numune alınır ve analiz yapılır. Numune
alma sıklığı işletme planında belirlenir.
(2)
Numune alma sıklıkları, sızıntı suyu niteliği ve ölçülecek parametreler
lisans belgesinde bulunmak zorundadır.
(3)
Yüzey suların izlenmesi biri menbada diğeri mansapta olmak şartıyla ve
akıntı yönünü de dikkate alarak en az iki ayrı noktada yapılır. Yüzeysel
suların kalitesinin izlenmesine ilişkin numune alma, analiz sıklığı ve
analizde bakılacak parametreler ilgili mevzuat hükümlerine göre belirlenir
ve uygulanır.
(4)
Depo gazı ve sızıntı suyunun kontrolü ve izlenmesi için Ek-5’te listelenen
analizler verilen sıklıkta yapılır.
İşletme
aşamasında kontrol ve izleme süreci
MADDE 26
(1) İşletmeci,
düzenli depolama tesisinin işletme aşamasında; 23 üncü, 24 üncü ve 25 inci
maddelerde belirtilen şekilde bir kontrol ve izleme planı hazırlar ve yürütür.
(2)
Kontrol ve izleme işlemleri sırasında çevreyi olumsuz etkileyecek herhangi
bir durumun tespiti halinde işletmeci bu durumu 24 saat içinde İl Çevre ve
Orman Müdürlüğüne bildirmekle yükümlüdür. İşletmeci, olumsuz etkilerin
giderilmesine yönelik önlemlere ilişkin Bakanlıkça verilecek kararlara
uymakla ve önlemlerden doğacak masrafları karşılamakla yükümlüdür.
(3)
İşletmeci, kontrol ve izleme planı doğrultusunda gerçekleştirilen
faaliyetleri ve yapılan analizleri 13 üncü maddeye göre Bakanlığa sunar.
(4)
Kontrol ve izlemede analitik işlemlerin ve/veya analizin kalite kontrolü,
Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuarları Yeterlik Yönetmeliği kapsamında
Bakanlıkça yetki verilen laboratuarlar tarafından yapılır.
Uzun
dönem çevre emniyeti
MADDE 27
(1) I.
sınıf ve II. sınıf düzenli depolama tesislerinin bulunduğu alanlar, depo
hizmet süresini doldurduktan sonra en az otuz yıl süre ile izlenir ve
denetlenir. Lisans koşullarında izleme süresi belirtilir.
Kapatma
ve kapatma sonrası bakım süreci
MADDE 28
(1)
Düzenli depolama tesisinin tamamen ya da kısmen kapatılması; lisansta
belirtilen koşullar gerçekleştiğinde veya işletmecinin talebi ve Bakanlığın
onayıyla veya Bakanlığın gerekçeli kararıyla gerçekleştirilir.
(2)
Bakanlık tarafından tesiste nihai saha denetiminin yapılması ve işletmeci
tarafından sunulan bütün raporların değerlendirilmesi sonucu işletmeciye
kapatma için onay verilir. Bu durum hiçbir şekilde işletmecinin lisansta
belirtilen sorumluluklarını değiştirmez, tesis kapatma işlemleri
tamamlanıncaya kadar bu Yönetmelik hükümlerinden işletmeci sorumludur.
(3)
Düzenli depolama tesisi tamamen kapatıldıktan sonra, lisansta belirtilen
süre boyunca kapatma sonrası sahanın izlenmesi, bakımı ve kontrolünden
tesis sahibi sorumludur.
(4)
Kapatma sonrası yapılan izleme ve kontrol işlemleri sırasında ortaya
çıkabilecek olumsuz çevresel etkiler konusunda tesis sahibi Bakanlığı
bilgilendirir. Tesis sahibi Bakanlığın belirttiği önlemleri almakla ve
bundan doğan maliyeti karşılamakla sorumludur.
(5)
Lisansta belirtilen süre boyunca işletmeci 23 üncü, 24 üncü ve 25 inci
maddelerinde verilen koşullara göre düzenli depolama tesisinde oluşan gaz
ve sızıntı suyunun analizinden ve saha çevresindeki yeraltı suyu rejiminin
ve kalitesinin izlenmesinden sorumludur.
Atıkların
depolanması maliyeti
MADDE 29
(1) Atık depolama
sahasının kurulması, işletilmesi, mali teminatlar, kapatma ve kapatma
sonrası bakım maliyeti de dâhil olmak üzere atıkların depolanması için
alınacak ücretler Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 13
üncü maddesi hükümlerine göre belirlenir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Özel
durumların göz önüne alınmasını gerektiren atıklar
MADDE 30
(1)
Jips esaslı atıklar, II. sınıf atık depolama tesislerinde biyobozunur
atıkların kabul edilmediği lotlar veya hücrelerde depolanabilir. Jips
esaslı atıklarla birlikte depolanmak istenen atıkların Toplam Organik
Karbon (TOK) ve Çözünmüş Organik Karbon (ÇOK) parametreleri bakımından Ek-2’de
II. sınıf düzenli depolama tesisine kabul edilebilecek tehlikeli atıklar
için verilen sınır değerleri sağlaması zorunludur.
(2)
Asbest içeren inşaat atıkları ve diğer asbest atıkları; II. sınıf depolama
tesislerinde; test edilmeksizin depolanabilirler. Asbest içeren inşaat
atıkları ve diğer asbest atıklarını kabul edecek depolama tesislerinde;
a) Atıkların, bağlayıcı
madde ile bağlanan ya da plastik ile ambalajlanmış asbest lifleri de dâhil
olmak üzere asbestten başka hiçbir tehlikeli madde içermemesi,
b) Asbest içeren inşaat
atıklarının ve diğer asbestli atıkların diğer atıklardan ayrı bir hücrede
depolanması ve bu hücrelerin kontrol altında tutulmaları,
c) Asbest liflerinin
dağılıp tesise yayılmasını engellemek için; depolanan atıkların bulunduğu hücrenin;
yapılacak olan her sıkıştırma işleminden önce ve her gün uygun malzeme ile
kapatılması,
ç) Atıklar ambalajlı
değilse düzenli olarak ıslatılması,
d) Asbest liflerinin
tesise yayılmasının engellenmesi amacıyla; depolama tesisinin ve lotların
üzerinin en son üst örtü ile kapatılması,
e) Depolama tesisinde
veya lotlarda; asbest liflerinin etrafa yayılmasına sebep olacak sondaj ve
benzeri hiçbir çalışma yapılmaması,
f) Kapatma sonrasında;
depolama tesisinin ve asbest liflerinin depolandığı hücrenin tam olarak
yerini gösteren koordinatları da içeren bir plan hazırlanması,
g) Depolama tesisinin
kapatılmasından sonra arazinin olası kullanımında asbestin insanlarla
temasını engellemek amacıyla gerekli önlemlerin alınması
gerekir.
Uygun
olmayan döküm sahalarının ıslahı
MADDE 31
(1) Bu Yönetmelik
yürürlüğe girmeden önce ilgili mevzuatta belirtilen teknik kriterleri
karşılamayan döküm sahalarının ıslahına ilişkin hususlar Bakanlıkça
yapılacak düzenlemelerle belirlenir.
İdari
yaptırımlar
MADDE 32
(1)
Bu Yönetmeliğe aykırı davrananlar hakkında Çevre Kanununun ilgili maddeleri
uygulanır.
Yürürlükten
kaldırılan hükümler
MADDE 33
(1)
Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesiyle bağlantılı olarak;
a) 14/3/2005 tarihli ve
25755 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Atıkların Kontrolü
Yönetmeliğinin 22, 23, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39 uncu maddeleri,
b) 18/3/2004 tarihli ve
25406 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı
Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğinin 10, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42
nci maddeleri,
c) 14/3/1991 tarihli ve
20814 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Katı Atıkların Kontrolü
Yönetmeliğinin 22, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32 nci maddeleri,
ç) 22/7/2005 tarihli ve
25883 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tıbbi Atıkların Kontrolü
Yönetmeliğinin 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43 üncü maddeleri
yürürlükten kaldırılmıştır.
Biyobozunur
atık azaltımı
GEÇİCİ MADDE 1
(1)
Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren 5 yıl içerisinde depolanacak
olan biyobozunur atık miktarı, 2005 yılında üretilen toplam biyobozunur
atık miktarının ağırlıkça %75’ ine, 8 yıl içinde % 50’ sine ve 15 yıl
içinde ise %35’ine indirilir.
(2)
Bakanlık, düzenli depolama tesislerinde bertaraf edilecek biyobozunur
atıkların azaltılması konusunda bu Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinden
itibaren azami iki yıl içinde ulusal strateji hazırlar. Bu strateji, geri
kazanım, kompostlaştırma, biyogaz üretimi veya enerji/madde geri kazanımı gibi
yöntemler ile alınması gereken tedbirleri içerir.
Mevcut
düzenli depolama tesisleri
GEÇİCİ MADDE 2
(1)
Mevcut düzenli depolama tesisi işletmecileri bu Yönetmeliğin yürürlüğe
girmesini takip eden bir yıl içinde lisansa müracaat etmekle yükümlüdür. Bu
doğrultuda işletmeci lisansa müracaat etmeden en az 4 ay önce 16 ncı
maddede yer alan zemin geçirimsizlik koşulları hariç olmak üzere 13 üncü
maddede yer alan hususlara ilişkin düzeltici faaliyetleri içeren bir
iyileştirme planı hazırlayarak Bakanlığa sunmakla yükümlüdür.
(2)
İyileştirme planı, Bakanlık tarafından bu Yönetmelik hükümlerine göre
incelenir ve onaylanır. Planın yetersiz olduğu ve onaylanmadığı ve tesiste
iyileştirme yapılamayacağına kanaat getirilmesi durumda Altıncı Bölümde
verilen kapatma ve kapatma sonrası bakım sürecine uygun olarak bu saha
mümkün olan en kısa zaman içerisinde kapatılır.
(3)
İyileştirme planı, Bakanlık tarafından onaylandıktan sonra üç yıl içinde
tesis sahibi, bu Yönetmelik doğrultusunda 16 ncı maddede belirtilen yer
seçimi koşulları hariç olmak üzere tüm önlemleri almakla sorumludur.
Mevcut
tesisler için atık kabulü
GEÇİCİ MADDE 3
(1)
Mevcut I. sınıf düzenli depolama tesislerinin işletmecileri bu Yönetmelik
yürürlüğe girdikten sonra bir yıl içinde bu Yönetmeliğin üçüncü ve beşinci
bölümünde verilen hükümler ile Ek-2’ye uymak zorundadır.
(2)
Mevcut II. sınıf düzenli depolama tesislerinin işletmecileri bu Yönetmelik
yürürlüğe girdikten sonra üç yıl içinde bu Yönetmeliğin üçüncü ve beşinci
bölümünde verilen hükümler ile Ek-2’ye uymak zorundadır.
Arıtma
çamurunun düzenli depolanması
GEÇİCİ MADDE 4
(1)
Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin EK-IV’ünde tehlikesiz
olarak sınıflandırılan arıtma çamurlarının, Ek-2’de verilen diğer tüm
parametreleri sağlaması, ağırlıkça en az %50 kuru madde ihtiva etmesi, ön
işleme tabi tutularak kötü kokunun giderilmesi ve atığın kararlı hale
getirilmesi kaydıyla II. Sınıf düzenli depolama alanına kabulünde 1/1/2015
tarihine kadar Çözünmüş Organik Karbon (ÇOK) limit değerine uygunluk
aranmaz.
Yürürlük
MADDE 34 – (1) Bu
Yönetmelik 1/4/2010 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 35 – (1) Bu
Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Orman Bakanı yürütür.
Ek-1
Testler ve Numune Alma Metodları
1- Atığın temel özelliklerinin
tanımlanması ve nitelendirilmesinde yapılan Testler
Atığın özütleme özellikleri de dâhil
olmak üzere bu Yönetmeliğin ondokuzuncu maddesinde listelenen bilgilere
ilişkin değerlendirmelerin yapılabilmesi için atık bazı testlere tabi
tutulur. Temel özelliklerin belirlenmesi için yapılan bu testlerin sonucuna
göre atığın depolanacağı tesis sınıfı belirlenir. Ayrıca atık bileşimi ve
yapısının belirlenmesine ilişkin gerekli olan diğer testler atığın türüne
bağlı olarak tespit edilir ve uygulanır.
Test yapılması aşamasında atıklar,
düzenli olarak aynı proses sonucunda üretilen atıklar ve düzenli olarak
üretilmeyen atıklar olmak üzere iki kategoride değerlendirilir ve buna göre
test işlemleri yapılır.
Düzenli Olarak Aynı Proses
Sonucunda Üretilen Atıklar
Atıklar;
- atığın üretildiği proses ve tesisler
hakkında yeterli bilginin bulunduğu, işleme giren ham maddelerin ve
prosesin iyi tanımlandığı,
- atık sahibinin tesisinde özellikle
hammadde veya proses değişikliği olduğunda depolama tesisi işletmecisine
bildirerek tüm gerekli bilgileri sağladığı durumlarda “düzenli olarak aynı
proses sonucunda üretilen ve karakteristikleri değişken olmayan atıklar”
olarak kabul edilir.
Atığın farklı tesislerdeki aynı
proseslerden kaynaklanması halinde “düzenli olarak aynı proses sonucunda
üretilen ve karakteristikleri değişken olmayan atıklar” olarak kabul
edilmesi için aynı karakteristiğe sahip olması ve 5/7/2008 tarihli ve 26927
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin
Yönetmelik EK-IV’te sektör esaslı listelenen 6 haneli atık kodunda
olduğunun belirlenmesi gerekir. Atığın temel özellikleri belirlendikten
sonra uygunluk testine gönderilir. Bu işlemler yapılırken; atığın
üretildiği proseste hiç bir değişiklik olmaması gerekmektedir.
Atığın aynı tesisteki aynı prosesten
kaynaklanması halinde atığın temel özelliklerine ilişkin yapılan analiz
sonuçlarında sadece çok küçük farklılıklar olma hali kabul edilebilir.
Atığın temel özellikleri belirlendikten sonra uygunluk testine gönderilir.
Ancak; bu işlemler yapılırken; atığın üretildiği tesisteki proseslerde hiç
bir değişiklik olmaması gerekmektedir.
Düzenli Olarak Üretilmeyen
Atıklar
Aynı tesiste ve aynı proses sonucunda
üretilmemiş olan atıklar ve bileşimi belirli olmayan atıklar “düzenli
olarak üretilmeyen atıklar” olarak kabul edilir. Bu tür atıkların her
partisi için münferiden olmak üzere temel özellikler tespit edilir. Bu
aşamada, temel özelliklerinin tanımlanması ve nitelendirilmesinde yer alan
tüm aşamalar yerine getirilir. Bu nedenle uygunluk testine gerek yoktur.
Transfer istasyonlarından kaynaklanan
atıklar veya atık toplayıcılarından gelen karışık atıklar çok büyük
değişkenlikler göstereceğinden, bu tür atıklar “düzenli olarak üretilmeyen
atıklar” kapsamı altında ele alınır.
2 - Numune Alma Ve Test
Metotları
Temel özelliklerin belirlenmesi için
numune alınması, testlerin yapılması ve uygunluk testleri 5/9/2008 tarihli ve 26988 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuvarları Yeterlik Yönetmeliği
kapsamında Bakanlıkça yetki verilen laboratuarlar tarafından yapılır.
Laboratuarların, atık test ve analizlerinde kanıtlanmış tecrübeye ve etkili
kalite kontrol sistemine sahip olması gerekir.
Numune alma
Atıklardan temel özelliklerin
tanımlanması ve nitelendirilmesi testi, uygunluk testi ve tesiste doğrulama
testi için numune alınması amacıyla hâlihazırda CEN tarafından
geliştirilmiş olan numune alma standardının 1. kısmına uygun bir numune
alma planı yapılır.
Test metotları
Test metotları öncelikle Türk
Standardına uygun olmak zorundadır. Türk Standardlarının bulunmaması
durumunda öncelikle EN ve ISO yöntemleri referans olarak önerilir. Ancak uluslararası geçerliliğe sahip tüm
yöntemler kullanılabilecektir.
Atıkların Nitelendirilmesi İle İlgili Türk
Standardları
|
Standard no
|
Standardın adı
|
|
TS EN 12457-4
|
Atıkların nitelendirilmesi - Katıdan özütleme analizi-
granül katı atıkların ve çamurların katı özütlemesi için uygunluk deneyi
- Bölüm 3 : Sıvı katı oranı 10 L/Kg olan ve parçacık boyutu 4 mm’den
küçük, yüksek katı madde muhtevalı malzemeler için tek aşamalı parti
deneyi
|
|
TS EN 12506
|
Atıkların
nitelendirilmesi- Özütlerin analizi- pH, As, Ba, Cd, Cl-, Co, Cr, Cr(VI),
Cu, Mo, Ni, NO2-, Pb, toplam S, SO42-, V ve Zn tayini
|
|
TS EN 12920
|
Atıkların
nitelendirilmesi- Atıkların belirli şartlar altında özütlenebilme
özelliğinin tayini
|
|
TS EN 13370
|
Atık nitelendirilmesi –
Özüt analizi – Amonyum-, AOX, iletkenlik, Hg, fenol indeksi, TOK, kolayca
açığa çıkabilen CN- , F- tayini
|
|
TS EN 13656
|
Atıkların nitelendirilmesi
- Elementlerin, tayin için hidroflorik (HF) asit, nitrik asit (HNO3)
ve hidroklorik asit (HCl) karışımı kullanılarak mikrodalga desteği ile
parçalanması
|
|
TS EN 13657
|
Atıkların nitelendirilmesi
– Elementlerin kral suyunda çözünebilir kısmının müteakip tayin için
parçalanması
|
|
TS EN 13965-1
|
Atıkların nitelendirilmesi-
Terimler-Bölüm 1: Malzeme ile ilgili terimler ve tarifler
|
|
TS EN 13965-2
|
Atıkların
nitelendirilmesi- Terimler-Bölüm 2: Yönetim ile ilgili terimler ve
tarifler
|
|
TS EN 14039
|
Atıkların
nitelendirilmesi-C10-C40 aralığındaki hidrokarbon muhtevasının gaz
kromatografisi ile tayini
|
|
TS EN 14346
|
Atıkların nitelendirilmesi
- Kuru kalıntı veya su muhtevası tayini ile kurumadde miktarının
hesaplanması
|
|
TS EN 14582
|
Atıkların nitelendirilmesi
- Halojen ve kükürt muhtevasının tayini - Kapalı sistemlerde oksijen ile
yakma ve tayin yöntemleri
|
|
TS EN 14735
|
Atıkların
nitelendirilmesi- Ekotoksisite deneyleri için atık numunelerinin
hazırlanması
|
|
TS EN 14735/AC
|
Atıkların nitelendirilmesi- Ekotoksisite deneyleri için atık
numunelerinin hazırlanması
|
|
TS EN 14803
|
Atık miktarının tanıtımı ve/veya tarifi
|
|
EN 15169
|
Atık nitelendirilmesi - Atık, çamur ve çökeltilerde yanma
kaybının tayini
|
|
TS EN 15192
|
Atık ve toprağın nitelendirilmesi - Katı maddelerde alkali
ortamda parçalama ve spektrofotometrik teşhisli iyon kromatografisi
kullanılarak krom (VI) tayini
|
|
TS EN 15216
|
Atıkların Özellikleri-Su ve eluatlarda toplam çözünmüş katı
madde (TÇK) tayini
|
|
TS ISO 9280
|
Su Kalitesi-Sülfat Tayini-Baryum
Klorür Kullanarak Gravimetrik Metot
|
Atıkların Nitelendirilmesi İle İlgili
Diğer Uluslararası Standardlar
|
EN 14899:2005
|
Characterization of waste - Sampling of waste materials -
Framework for the preparation and application of a Sampling Plan
|
|
CEN/TR 15310-1:2006
|
Characterization of waste - Sampling of waste materials -
Part 1: Guidance on selection and application of criteria for sampling
under various conditions
|
|
CEN/TR 15310-2:2006
|
Characterization of waste - Sampling of waste materials -
Part 2: Guidance on sampling techniques
|
|
CEN/TR 15310-3:2006
|
Characterization of waste - Sampling of waste materials -
Part 3: Guidance on procedures for sub-sampling in the field
|
|
CEN/TR 15310-4:2006
|
Characterization of waste - Sampling of waste materials -
Part 4: Guidance on procedures for sample packaging, storage,
preservation, transport and delivery
|
|
CEN/TR 15310-5:2006
|
Characterization of waste - Sampling of waste materials -
Part 5: Guidance on the process of defining the sampling plan
|
|
CEN/TS 14405:2004
|
Characterization of waste - Leaching behaviour tests -
Up-flow percolation test (under specified conditions)
|
|
CEN/TS 14429:2005
|
Characterization of waste - Leaching behaviour tests -
Influence of pH on leaching with initial acid/base addition
|
|
EN 15002:2006
|
Characterization of waste - Preparation of test portions
from the laboratory sample
|
|
prEN
14405
|
Leaching
behaviour test - Up-flow percolation test (Up-flow percolation test for
inorganic constituents)
|
|
ASTM
D6160
|
Standard
test method for determination of Polychlorinated Biphenyls (PCBs) in
waste materials by Gas Chromotography
|
2
Atık Kabul Kriterleri
1- Sınır değer artırımları
Atıkların, kabul kriterlerine ilişkin
sınır değerlere göre uygun depolama alanında bertarafı sağlanır. Ancak,
bazı sınır değerlerin aşılması durumunda, depolama tesisi ve çevresinin
özelliklerini dikkate alınarak sızıntı suyu da dâhil olmak üzere
oluşabilecek emisyonların tesise ilave bir yük getirmeyeceğinin işletmeci
tarafından belgelenmesi halinde, atık sahibinin talebi üzerine Bakanlık her
bir durum bazında aşağıda verilen sınır değer artırımları dâhilinde atığın belirlenen
tesise kabul edilmesi için izin verebilir. Her bir düzenli depolama
sınıfına ilişkin artırımlar aşağıda verilmektedir:
III. sınıf
depolama tesisi sınır değer artırımları
|
Artırılabilecek
parametreler
|
Sabit
kalması gereken parametreler
|
Artırım
miktarı
|
|
As (Arsenik)
|
|
3
katı
|
|
Ba (Baryum)
|
|
|
Cd (Kadmiyum)
|
|
|
Cr toplam
(Toplam krom)
|
|
|
Cu (Bakır)
|
|
|
Hg (Civa)
|
|
|
Mo (Molibden)
|
|
|
Ni (Nikel)
|
|
|
Pb(Kurşun)
|
|
|
Sb (Antimon)
|
|
|
Se(Selenyum)
|
|
|
Zn (Çinko)
|
|
|
Klorür
|
|
|
Florür
|
|
|
Sülfat
|
|
|
|
ÇOK (Çözünmüş
organik karbon)
|
|
|
TÇK ( Toplam
çözünen katı)
|
|
3
katı
|
|
Fenol İndeksi
|
|
|
TOK (Toplam
organik karbon)
|
|
2
katı
|
|
BTEX(benzen,
toluen, etilbenzen ve ksilen)
|
|
3
katı
|
|
PCBler
|
|
|
Mineral yağ
|
|
II. sınıf depolama
tesisi sınır değer artırımları
|
Artırılabilecek
parametreler
|
Sabit
kalması gereken parametreler
|
Artırım
miktarı
|
|
As (Arsenik)
|
|
3
katı
|
|
Ba (Baryum)
|
|
|
Cd (Kadmiyum)
|
|
|
Cr toplam
(Toplam krom)
|
|
|
Cu (Bakır)
|
|
|
Hg (Civa)
|
|
|
Mo (Molibden)
|
|
|
Ni (Nikel)
|
|
|
Pb(Kurşun)
|
|
|
Sb (Antimon)
|
|
|
Se(Selenyum)
|
|
|
Zn (Çinko)
|
|
|
Klorür
|
|
|
Florür
|
|
|
Sülfat
|
|
|
|
ÇOK (Çözünmüş
Organik karbon)
|
|
|
TÇK ( Toplam
çözünen katı)
|
|
3
katı
|
I. sınıf depolama
tesisi sınır değer artırımları
|
Artırılabilecek
parametreler
|
Sabit
kalması gereken parametreler
|
Artırım
miktarı
|
|
As (Arsenik)
|
|
3
katı
|
|
Ba (Baryum)
|
|
|
Cd (Kadmiyum)
|
|
|
Cr toplam
(Toplam Krom)
|
|
|
Cu (Bakır)
|
|
|
Hg (Civa)
|
|
|
Mo (Molibden)
|
|
|
Ni (Nikel)
|
|
|
Pb(Kurşun)
|
|
|
Sb (Antimon)
|
|
|
Se(Selenyum)
|
|
|
Zn (Çinko)
|
|
|
Klorür
|
|
|
Florür
|
|
|
Sülfat
|
|
|
|
ÇOK (Çözünmüş
organik karbon)
|
|
|
TÇK (Toplam çözünen
katı)
|
|
3
katı
|
|
TOK(Toplam
organik karbon)
|
|
|
LOI (YAK)
(Yanma Kaybı)
|
|
2- Atıkların düzenli
depolanabilmesi için kabul kriterleri
Atıklar kabul kriterlerine ilişkin sınır
değerlere göre uygun depolama tesisinde bertaraf edilir.
2-A)İnert Atıkların Düzenli
Depolanabilme Kriterleri
III. sınıf depolama
tesisleri için sınır değerler
Eluat testi değerleri, sıvı/katı oranı
(L/S) 10 lt/kg alınarak hesaplanır.
|
Parametre
|
Birim
|
Sınır değer
|
|
As (Arsenik)
|
mg / lt
|
0,05
|
|
Ba (Baryum)
|
mg / lt
|
2
|
|
Cd (Kadmiyum)
|
mg / lt
|
0,004
|
|
Cr toplam (Toplam krom)
|
mg / lt
|
0,05
|
|
Cu (Bakır)
|
mg / lt
|
0,2
|
|
Hg (Civa)
|
mg / lt
|
0,001
|
|
Mo (Molibden)
|
mg / lt
|
0,05
|
|
Ni (Nikel)
|
mg / lt
|
0,04
|
|
Pb(Kurşun)
|
mg / lt
|
0,05
|
|
Sb (Antimon)
|
mg / lt
|
0,006
|
|
Se(Selenyum)
|
mg / lt
|
0,01
|
|
Zn (Çinko)
|
mg / lt
|
0,4
|
|
Klorür
|
mg / lt
|
80
|
|
Florür
|
mg / lt
|
1
|
|
Sülfat
|
mg / lt
|
100(1)
|
|
Fenol indeksi
|
mg / lt
|
0,1
|
|
ÇOK(Çözünmüş organik karbon) (2)
|
mg / lt
|
50
|
|
TÇK (Toplam çözünen katı) (3)
|
mg / lt
|
400
|
(1) Eğer atık;
sülfat için bu kriteri sağlayamıyorsa; 600 mg/lt değerini aşmamak kaydı
ile kabul kriterlerine uygun olduğu kabul edilir.
(2) Çözünmüş
Organik Karbon (ÇOK) sınır değeri atığın kendi pH değerinde sağlanamıyorsa,
pH 7,5 – 8 değerinde test tekrarlanır ve sınır değerin aşılmadığı tespit
edilir. Sınır değer aşılmıyorsa; Çözünmüş Organik Karbon (ÇOK) değerinin
kabul kriterlerine uygun olduğu kabul edilir.
(3)Toplam çözünmüş
katı madde değerleri (TÇK), sülfat ve klor değerlerine alternatif olarak
kullanılabilir.
Yukarıda
verilen sınır değerlere ilave olarak, aşağıdaki sınır değerler de
karşılanmak zorundadır:
|
Parametre
|
Birim
|
Sınır Değer
|
|
TOK (Toplam
organik karbon)
|
mg/kg
|
30000(1)
|
|
BTEX
|
mg/kg
|
6
|
|
PCBler (7
türdeş)
|
mg/kg
|
1
|
|
Mineral yağ
(C10 – C40’a kadar)
|
mg/kg
|
500
|
(1)Toprak
atıkları için; ancak toprağın kendi pH değerinde veya pH 7,5 ile 8
arasında Çözünmüş Organik Karbon (ÇOK) değerinin 50 mg/lt olması kaydı ile
Bakanlık tarafından daha yüksek bir değer kabul edilir.
III. sınıf depolama
tesisine teste tabi tutulmaksızın kabul edilebilecek atıklar
Bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde
verilen inert atık tanımına uyan ve aşağıda listelenen atıklar, teste tabi
tutulmaksızın inert atık depolama tesislerine kabul edilir.
|
Atık
kodu
|
Atık türü
|
Sınırlama
|
|
10 11 03
|
Cam elyaf atıkları
|
Organik bağlayıcılar içermemeli
|
|
17 01 01
|
Beton
|
Karışık olmayan inşaat ve yıkıntı
atıkları
|
|
17 01 02
|
Tuğlalar
|
Karışık olmayan inşaat ve yıkıntı
atıkları
|
|
17 01 03
|
Kiremitler ve Seramikler
|
Karışık olmayan inşaat ve yıkıntı
atıkları
|
|
17 01 07
|
beton, tuğla kiremit ve seramik
karışımları ya da ayrılmış grupları
|
Karışık olmayan inşaat ve yıkıntı
atıkları
|
|
17 02 02
|
Cam
|
|
|
17 05 04
|
Toprak ve kayalar
|
Bitkisel toprak ve turba, kirlenmiş
tesislerden gelen toprak ve taşlar hariç
|
|
19 12 05
|
Cam
|
|
|
20 02 02
|
Toprak ve taşlar
|
Bitkisel toprak ve turba hariç sadece
park ve bahçelerden kaynaklanan toprak ve taşlar
|
i) Ancak bu
atıkların teste tabi tutulmadan düzenli depolama tesisine kabul edilmesi
için kaynağının tek olması ve tek bir atık türü içermesi gerekir.
ii) Listede adı
geçen birbirinden farklı atıkların karışımı ancak aynı kaynaktan gelmeleri
durumunda kabul edilir.
iii) Gözle yapılan denetimde veya
atığın kaynağı hakkında alınan bilgiler neticesinde atığın kontamine
olduğundan şüphelenilmesi durumunda Ek-1’de belirtilen yöntemler
kullanılarak gerekli testler yapılır.
iv) Atıkların diğer depolama
tesislerinde bertarafını gerektirecek düzeyde kontamine olduğu veya metal,
asbest, plastik ve kimyasallar gibi olmaması gereken maddeler içerdiğinin
tespit edilmesi halinde, bu atıklar III. sınıf depolama alanına kabul
edilmez.
v) Önemli miktarda
tehlikeli maddeler içeren malzemelerle işlenmiş, kaplanmış veya boyanmış
inşaat ve yıkıntı atıkları yukarıdaki listede yer alan inşaat ve yıkıntı
atıkları kapsamında kabul edilmez.
vi) Organik veya inorganik tehlikeli
maddelerle kontamine olmuş inşaat ve yıkıntı atıkları yukarıdaki listede
yer alan inşaat ve yıkıntı atıkları kapsamında kabul edilmez.
2-B)Tehlikesiz Atıkların
Düzenli Depolanabilme Kriterleri
Sınır değerler, reaktif olmayan ve
kararlı tehlikeli atıklarla birlikte aynı lotta depolanacak olan tehlikesiz
atıklar için belirlenmiştir.
II. sınıf depolama
tesisine teste tabi tutulmaksızın kabul edilecek atıklar
Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin
Yönetmelik EK-IV’te 20 başlığı altında tehlikesiz atık olarak
sınıflandırılan belediye atıkları ile evlerden veya ticari yerlerden
ayrıştırılarak toplanmış belediye atıkları, bu Yönetmeliğin dokuzuncu
maddesine uyulması kaydı ile test edilmeksizin II. sınıf depolama
tesislerine kabul edilir.
II. sınıf depolama
tesisleri için sınır değerler
Sınır değerler, reaktif olmayan ve
kararlı tehlikeli atıklarla birlikte aynı lotta depolanabilen granüler
tehlikesiz atıklara uygulanır. Granüler atıklar, tüm monolitik olmayan
atıkları içerir.
Eluat testi değerleri, sıvı/katı oranı
(L/S) 10 lt/kg alınarak hesaplanır.
|
Parametre
|
Birim
|
Sınır Değer
|
|
As (Arsenik)
|
mg / lt
|
0,2
|
|
Ba (Baryum)
|
mg / lt
|
10
|
|
Cd (Kadmiyum)
|
mg / lt
|
0,1
|
|
Cr toplam (Toplam krom)
|
mg / lt
|
1
|
|
Cu (Bakır)
|
mg / lt
|
5
|
|
Hg (Civa)
|
mg / lt
|
0,02
|
|
Mo (Molibden)
|
mg / lt
|
1
|
|
Ni (Nikel)
|
mg / lt
|
1
|
|
Pb(Kurşun)
|
mg / lt
|
1
|
|
Sb (Antimon)
|
mg / lt
|
0,07
|
|
Se(Selenyum)
|
mg / lt
|
0,05
|
|
Zn (Çinko)
|
mg / lt
|
5
|
|
Klorür
|
mg / lt
|
1500
|
|
Florür
|
mg / lt
|
15
|
|
Sülfat
|
mg / lt
|
2000
|
|
ÇOK (Çözünmüş organik karbon) (1)
|
mg / lt
|
80
|
|
TÇK (Toplam çözünen katı) (2)
|
mg / lt
|
6000
|
(1) Çözünmüş
Organik Karbon (ÇOK) sınır değeri atığın kendi pH değerinde sağlanamıyorsa,
pH 7,5 – 8 değerinde test tekrarlanır ve sınır değerin aşılmadığı tespit
edilir. Sınır değer aşılmıyorsa; Çözünmüş Organik Karbon (ÇOK) değerinin
kabul kriterlerine uygun olduğu kabul edilir.
(2)Toplam çözünmüş
katı madde değerleri (TÇK), sülfat ve klorür değerlerine alternatif olarak
kullanılabilir.
Reaktif olmayan ve kararlı
tehlikeli atıkların II. sınıf depolama tesislerine kabul edilebilmesi için
sınır değerler
Sınır değerler, II. sınıf düzenli
depolama tesisinde depolanabilecek granüler tehlikeli atıklara uygulanır.
Granüler atıklar, tüm monolitik olmayan atıkları içerir.
Eluat testi değerleri, sıvı/katı oranı
(L/S) 10 lt/kg alınarak hesaplanır.
|
Parametre
|
Birim
|
Sınır Değer
|
|
As (Arsenik)
|
mg / lt
|
0,2
|
|
Ba (Baryum)
|
mg / lt
|
10
|
|
Cd (Kadmiyum)
|
mg / lt
|
0,1
|
|
Cr toplam (Toplam krom)
|
mg / lt
|
1
|
|
Cu (Bakır)
|
mg / lt
|
5
|
|
Hg (Civa)
|
mg / lt
|
0,02
|
|
Mo (Molibden)
|
mg / lt
|
1
|
|
Ni (Nikel)
|
mg / lt
|
1
|
|
Pb(Kurşun)
|
mg / lt
|
1
|
|
Sb (Antimon)
|
mg / lt
|
0,07
|
|
Se(Selenyum)
|
mg / lt
|
0,05
|
|
Zn (Çinko)
|
mg / lt
|
5
|
|
Klorür
|
mg / lt
|
1500
|
|
Florür
|
mg / lt
|
15
|
|
Sülfat
|
mg / lt
|
2000
|
|
ÇOK (Çözünmüş organik karbon) (1)
|
mg / lt
|
80
|
|
TÇK (Toplam çözünen katı) (2)
|
mg / lt
|
6000
|
(1) Çözünmüş
Organik Karbon (ÇOK) sınır değeri atığın kendi pH değerinde sağlanamıyorsa,
pH 7,5 – 8 değerinde test tekrarlanır ve sınır değerin aşılmadığı tespit
edilir. Sınır değer aşılmıyorsa; Çözünmüş Organik Karbon (ÇOK) değerinin
kabul kriterlerine uygun olduğu kabul edilir.
(2)Toplam çözünmüş
katı madde değerleri (TÇK), sülfat ve klorür değerlerine alternatif olarak
kullanılabilir.
Yukarıdaki
sınır değerlere ilave olarak, granüler tehlikeli atıklar için aşağıdaki
sınır değerler de karşılanmak zorundadır:
|
Parametre
|
Sınır Değer
|
|
TOK (Toplam
Organik Karbon)
|
%5(1)
|
|
pH
|
≥ 6
|
(1)Atığın
kendi pH değerinde veya pH 7,5 ile 8 arasında Çözünmüş Organik Karbon (ÇOK)
değerinin 80 mg/lt olması kaydı ile Bakanlık tarafından daha yüksek bir
değer kabul edilebilir.
2-C)Tehlikeli Atıkların
Düzenli Depolanabilme Kriterleri
I. sınıf depolama
tesisleri için sınır değerler
Sınır değerler, I. sınıf depolama
tesisinde depolanabilecek granüler tehlikeli atıklara uygulanır. Granüler
atıklar, tüm monolitik olmayan atıkları içerir.
Eluat testi değerleri, sıvı/katı oranı
(L/S) 10 lt/kg alınarak hesaplanır.
|
Parametre
|
Birim
|
Sınır değerler
|
|
As (Arsenik)
|
mg / lt
|
2,5
|
|
Ba (Baryum)
|
mg / lt
|
30
|
|
Cd (Kadmiyum)
|
mg / lt
|
0,5
|
|
Cr toplam (Toplam krom)
|
mg / lt
|
7
|
|
Cu (Bakır)
|
mg / lt
|
10
|
|
Hg (Civa)
|
mg / lt
|
0,2
|
|
Mo (Molibden)
|
mg / lt
|
3
|
|
Ni (Nikel)
|
mg / lt
|
4
|
|
Pb(Kurşun)
|
mg / lt
|
5
|
|
Sb (Antimon)
|
mg / lt
|
0,5
|
|
Se(Selenyum)
|
mg / lt
|
0,7
|
|
Zn (Çinko)
|
mg / lt
|
20
|
|
Klorür
|
mg / lt
|
2500
|
|
Florür
|
mg / lt
|
50
|
|
Sülfat
|
mg / lt
|
5000
|
|
ÇOK(Çözünmüş organik karbon) (1)
|
mg / lt
|
100
|
|
TÇK(Toplam çözünen katı) (2)
|
mg / lt
|
10000
|
(1) Çözünmüş Organik
Karbon (ÇOK) sınır değeri atığın kendi pH değerinde sağlanamıyorsa, pH 7,5
– 8 değerinde test tekrarlanır ve sınır değerin aşılmadığı tespit edilir.
Sınır değer aşılmıyorsa; Çözünmüş Organik Karbon (ÇOK) değerinin kabul
kriterlerine uygun olduğu kabul edilir.
(2)Toplam çözünmüş
katı madde değerleri (TÇK), sülfat ve klorür değerlerine alternatif olarak
kullanılabilir.
Yukarıdaki
sınır değerlerine ilave olarak, aşağıdaki sınır değerler de karşılanmak
zorundadır:
|
Parametre
|
Sınır Değer
|
|
LOI (Yanma
kaybı)(1)
|
%10
|
|
TOK (Toplam
organik karbon) (1)
|
% 6(2)
|
(1)Ya LOI ya da TOK kullanılır.
(2)Atığın kendi pH değerinde veya pH 7,5
ile 8 arasında Çözünmüş Organik Karbon (ÇOK) değerinin 100 mg/lt olması
kaydı ile Bakanlık tarafından daha yüksek bir değer kabul edilebilir.
Ek-3
Düzenli Depolama
Tesislerinde Kullanılan Sızdırmaz Malzemeler İle İlgili Standartlar
|
Standard no
|
Standardın adı
|
|
TS EN 13257
|
Jeotekstiller ve Jeotekstille İlgili Mamuller-Katı Atık
Depolama Alanlarında Kullanım İçin Gerekli Özellikler
|
|
TS EN 13257/AC
|
Jeotekstiller ve Jeotekstille İlgili Mamuller - Katı Atık
Depolama Alanlarında Kullanım İçin Gerekli Özellikler
|
|
TS EN 13257/ A1
|
Jeotekstiller ve Jeotekstille İlgili Mamuller - Katı Atık
Depolama Alanlarında Kullanım İçin Gerekli Özellikler
|
|
TS EN 13493
|
Geosentetik Bariyerler - Katı Atık Depolama ve Bertaraf Etme
Yerlerinde Kullanım İçin Gerekli Özellikler
|
Meteorolojik Veriler
|
Parametre
|
İşletme
Aşaması İzleme Sıklığı
|
Kapatma
Sonrası Aşama İzleme Sıklığı
|
|
Yağış hacmi (mm/gün, mm/ay)
|
Günlük
|
Aylık ortalama
|
|
Sıcaklık, en düşük, en yüksek ve yerel
saatle 14:00’te (°C)
|
Günlük
|
Aylık ortalama
|
|
Rüzgârın yönü ve hızı (m/s)
|
Günlük
|
-
|
|
Buharlaşma (mm/gün, mm/ay)
|
Günlük
|
Aylık ortalama
|
|
Bağıl nem
|
Günlük
|
-
|
-5
Depo Gazı ve Sızıntı
Suyunun Kontrolü ve İzlenmesi
Analiz sıklığı ve
bakılacak parametreler
|
Parametre
|
İşletme Aşaması(2)
|
Kapatma sonrası Bakım Aşaması (2)
|
|
Sızıntı suyu hacmi (6)
|
Aylık
|
Her altı ayda bir
|
|
Sızıntı suyunun kompozisyonu (1)
(6)
|
Üç ayda bir
|
|
CH4, CO2, H2S,
O2 ve H2 emisyonları(3)
|
Aylık (4)
|
Her altı ayda bir(5)
|
(1) Ölçülmesi gereken
parametreler depolanmış atığın kompozisyonuna bağlı olarak değişiklik
gösterir.
(2) Bakanlığın
uygun görmesi halinde analiz sıklığı, tesis bazında azaltılabilir. Ancak sızıntı
sularında iletkenlik yılda en az bir kez ölçülür.
(3) Gaz ölçümleri
depolanan atığın organik madde içeriğine bağlıdır.
(4) CH4,
CO2, O2 gazları tabloda verilen sıklıkta, diğer
gazlar depolanan atığın kompozisyonuna bağlı olarak Bakanlıkça uygun
görülen sıklıkta ölçülür.
(5) Gaz toplama
sisteminin kapatma sonrası aşamasındaki verimliliği düzenli olarak kontrol
edilir.
(6) Sızıntı suyu
hacmi ve kompozisyonu sadece sızıntı suyu toplama sistemi bulunan
tesislerde tespit edilir.
|