KARBON AYAKİZİ
Karbon ayak izi, eylemlerimiz tarafından üretilen toplam sera gazı (karbondioksit ve metan dahil) miktarıdır. Bugün, “karbon ayak izi” terimi genellikle bir faaliyet veya kuruluş tarafından salınan karbon miktarının (genellikle ton cinsinden) kısaltması olarak kullanılmaktadır.
Karbon ayak izi aynı zamanda Ekolojik Ayak İzi’ nin önemli bir bileşenidir, çünkü biyolojik olarak üretken alan için rekabet eden bir taleptir. Bu emisyonları absorbe etmek için yeterli biyokapasite yoksa yanan fosil yakıtlardan kaynaklanan karbon emisyonları atmosferde birikir. Bu nedenle, toplam Ekolojik Ayak İzi kapsamında karbon ayak izi rapor edildiğinde, tonlarca karbondioksit emisyonu, bu karbondioksit emisyonlarını tutmak için gereken verimli arazi miktarı olarak ifade edilir. Bu bize, yanan fosil yakıtlardan kaynaklanan emisyonları nötralize etmek için ne kadar biyokapasitenin gerekli olduğunu söyler.
Amerika Birleşik Devletleri’nde bir kişi için ortalama karbon ayak izi, dünyadaki en yüksek oranlardan biri olan 16 tondur. Küresel olarak, ortalama karbon ayak izi 4 tona yakındır. Küresel sıcaklıklarda 2 derecelik bir artıştan kaçınmak için en iyi şansa sahip olmak için, yılda ortalama küresel karbon ayak izinin 2050 yılına kadar 2 tonun altına düşmesi gerekiyor.
Bireysel karbon ayak izini 16 tondan 2 tona düşürmek bir gecede olmaz! Daha az et yemek, daha az aktarmalı uçuş yapmak ve kıyafetlerimizi kurutmak gibi eylemlerimizde küçük değişiklikler yaparak büyük bir fark yaratmaya başlayabiliriz.
Elektrik kullanmak, araba kullanmak veya atıkların atılması gibi günlük faaliyetlerimizin çoğu sera gazı emisyonlarına neden olur. Bu emisyonlar birlikte bir hanenin karbon ayak izini oluşturur.
Hesaplayıcı, ayak izinizi üç alanda tahmin eder: Ev enerjisi, ulaşım ve atık. Herkesin karbon ayak izi, bulunduğu yere, alışkanlıklarına ve kişisel tercihlerine bağlı olarak farklıdır.
ICAO, denkleştirme programlarında kullanılmak üzere hava yolculuğundan kaynaklanan karbondioksit emisyonlarını hesaplamak için bir metodoloji geliştirmiştir. ICAO Karbon Emisyon Hesaplayıcısı, yolcuların hava seyahatlerine atfedilen emisyonları tahmin etmelerine olanak tanır. Kullanımı basittir ve kullanıcıdan yalnızca sınırlı miktarda bilgi gerektirir. Metodoloji, uçak tipleri, rotaya özel veriler, yolcu yük faktörleri ve taşınan kargo gibi çeşitli faktörleri hesaba katmak için kamuya açık en iyi endüstri verilerini uygular.
Kullanılan metodolojinin özeti:
Yolcu başına CO 2 emisyonları, yük faktörünü dikkate alır ve yalnızca yolcu operasyonlarına dayanır (yani, navlunla bağlantılı yakıt yanması dikkate alınmaz). Yolcu başına CO2 emisyonlarının tahminine ilişkin adımlar:
Adım 1: Uçak yakıtının yakılmasının tahmini
Adım 2: RTK verilerinden türetilen bir yolcu/navlun faktörüne dayalı olarak yolcuların yakıt tüketiminin hesaplanması
Adım 3: Dolu koltukların hesaplanması (varsayım: tüm uçaklar tamamen ekonomik koltuklarla yapılandırılmıştır). Koltuk dolu = Toplam koltuk * Yük Faktörü
Adım 4: Yolcu başına CO 2 emisyonu = (Yolcuların yakıt tüketimi * 3.16) / Koltuk dolu
Not: 3000 km’nin üzerindeki uçuşlar için premium kabinde yolcu başına CO 2 emisyonu = ekonomide yolcu başına 2 x CO 2
Feyza YALÇIN
Sosyolog
KAYNAKLAR