Tarımsal kuraklık; yağışların kaydedilen uzun yıllar ortalamasının önemli ölçüde altına düşmesi sonucu; arazi ve su kaynaklarının olumsuz etkilenmesi, toprakta bitkinin ihtiyacını karşılayacak miktarda suyun bulunmaması ve hidrolojik dengede bozulmalara neden olan doğa olayı olarak tanımlanabilir. Tarımsal kuraklığın etkilerini azaltmak üzere ilgili bakanlıklar ve başkanlıkların çalışmaları yanında, Tarımsal Kuraklık Yönetimince alınan kararlar ve uygulamalar doğrultusunda gerek yerleşim yerlerinde gerekse kırsal kesimde kuru ve sulu ziraat alanlarında su yönetimi, yatırımlar, tarım teknikleri, tohum ve bitki çeşitliliği, sulama teknikleri, hastalık ve zararlılarla mücadele, ekonomik ve sosyal destekler, mera otlatma planları, arazi kullanım planları, kısıtlamalar ve acil eylemin uygulanmasına yönelik her türlü tedbiri kapsayan plana ise ‘Tarımsal Kuraklık Eylem Planı’ denir.

Tarımsal Kuraklık Yönetimi Koordinasyon Kurulu ile bu Kurula bağlı çalışan İzleme, Erken Uyarı ve Tahmin Komitesi, Risk Değerlendirme Komitesi, veri akış birimleri, çalışma grupları ve tarımsal kuraklık il kriz merkezi de ‘Tarımsal Kuraklık Yönetimi’ olarak ifade edilir. Tarımsal Kuraklık Yönetimi, Bakanlık koordinasyonunda; 5140 sayılı Kararın 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirlenen merkez ve anılan Kararın 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında belirlenen il yönetim birimlerinden oluşur.

Tarımsal Kuraklık Yönetimi Koordinasyon Kurulunun görevleri

Tarımsal Kuraklık Yönetimi Koordinasyon Kurulunun görevleri şunlardır:

a)Tarımsal kuraklıkla mücadele stratejisi ve eylem planını hazırlamak, hazırlatmak ve uygulanmasını sağlamak.
b)Tarımsal kuraklıkla mücadelede, kurum ve kuruluşlar arasında işbirliğini sağlamak.
c)Risk Değerlendirme Komitesinden gelen rapor veya önerileri incelemek, kuraklık görülen illerde tarımsal kuraklıkla mücadele eylem planı kapsamında uygulama kararı almak.
ç)Tarımsal Kuraklık Eylem Planının uygulamasını izlemek, denetlemek ve alınan sonuçları değerlendirmek.
d)Tarımsal Kuraklık Eylem Planının uygulanmasında karşılaşılacak mali, idari, teknik ve sosyal konulardaki sorunları gidermek.
e)İhtiyaç duyulan kanun, yönetmelik ve diğer alt düzenlemelere ilişkin taslaklar hakkında önerilerde bulunmak.
(2)Tarımsal Kuraklık Yönetimi Koordinasyon Kurulu gerektiğinde Bakanlıkça yapılacak çağrı üzerine toplanır ve karar alır.

İzleme, Erken Uyarı ve Tahmin Komitesinin görevleri

İzleme, Erken Uyarı ve Tahmin Komitesinin görevleri şunlardır:

a) Kamu kurum ve kuruluşlarından, konu ile ilgili tüm envanter dokümanlarını ve rasat bilgilerini almak.
b) Toplanan bilgileri değerlendirerek uyarı ve tahminlerini Risk Değerlendirme Komitesine sunmak.

Risk Değerlendirme Komitesinin görevleri

Risk Değerlendirme Komitesinin görevleri şunlardır:

a) İzleme, Erken Uyarı ve Tahmin Komitesinden gelen verileri değerlendirmek, risk analizi yapmak veya yaptırmak.
b) Risk analiz sonuçlarına göre eylem raporunu hazırlamak ve Tarımsal Kuraklık Yönetimi Koordinasyon Kuruluna sunmak.

Veri akış birimlerinin görevleri

Veri akış birimlerinin görevleri şunlardır:

a) İzleme, Erken Uyarı ve Tahmin Komitesince ihtiyaç duyulan ve istenilen verileri konu ile ilgili kurum ve kuruluşlardan alarak uygun biçimde sunmak.
b) İstenen verileri sağlayacak rasat istasyonlarının bulunmaması durumunda, işin aciliyetini de dikkate alarak istenen verileri sağlayacak altyapıyı oluşturmak.
c) Verilerin süratli bir biçimde intikalini sağlamak ve muhafaza etmek.

Çalışma gruplarının görevleri

Çalışma gruplarının görevleri; gruplarda görevlendirilen konu ile ilgili uzmanların çalışma disiplini içerisinde, verilen konulardaki istenen bilgi ve belgeleri süresinde tamamlayarak komitelere sunmalarını sağlamaktır.

Tarımsal kuraklık il yönetim birimi

Tarımsal kuraklık il yönetimi; tarımsal kuraklık il kriz merkezi adı altında Tarımsal Kuraklık Yönetimi Koordinasyon Kurulu kararlarını uygular ve Tarımsal Kuraklık Eylem Planları çalışmalarını il düzeyinde yürütür.

Tarımsal kuraklık il kriz merkezinin görevleri

Tarımsal kuraklık il kriz merkezinin görevleri şunlardır:

a) Tarımsal Kuraklık Yönetimi Koordinasyon Kurulu kararlarını uygulamak.
b) İl tarımsal kuraklık eylem planını, Türkiye tarımsal kuraklıkla mücadele stratejisi ve eylem planına uygun olarak hazırlamak ve uygulamak.
c) İl arazi varlığı, su kaynakları ve iklim ile ilgili verileri hazırlamak ve güncelleştirmek.
ç) Kuraklıkla mücadele eylemine yönelik, olağan ve olağanüstü koşullar için mali kaynaklarını belirleyerek mahalli bütçe kapsamına almak.
(2) Tarımsal kuraklık il kriz merkezi toplantıları başkanın uygun göreceği tarihte yılda en az bir kez toplanır.

Tarımsal Kuraklık Yönetiminin çalışma esasları

(1) Tarımsal Kuraklık Yönetimi Koordinasyon Kurulu kararları ilgili bakanlıklar ve tarımsal kuraklık il kriz merkezlerince yürütülür.
(2) Tarımsal Kuraklık Yönetimi Koordinasyon Kurulu adına, toplantıların düzenlenmesi, tarımsal kuraklığın izlenmesi, denetlenmesi ve Kurul tarafından alınan sonuçların değerlendirilerek raporlanması ile ilgili koordinasyon hizmetleri Tarım Reformu Genel Müdürlüğü tarafından yürütülür.
(3) Tarımsal Kuraklık Yönetimi Koordinasyon Kurulu Başkanı, ihtiyaç duyulması halinde gerekli gördüğü kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcilerini toplantıya davet eder. Temsilcilerin ve davet edilen görevlilerin izinli, raporlu olmaları halinde yerlerine vekâlet edenler katılır.
(4) Tarımsal Kuraklık Yönetimi Koordinasyon Kurulu, gerektiğinde çalışma komisyonları oluşturur. Kamu kurum ve kuruluşlarını temsilen bu komisyonlarda görev yapacak konu uzmanları toplantılara sürekli katılabilecek personelden seçilir.
(5) Tarımsal Kuraklık Yönetimi Koordinasyon Kurulu kararları, üye tam sayısının salt çoğunluğuyla alınır, oyların eşit olması halinde başkanın kullandığı oy yönünde çoğunluk sağlanmış olur.
(6) İl tarımsal kuraklık eylem planlarının, normal koşullarda ve kuraklık sürecindeki çalışmalarının seyri, Tarımsal Kuraklık Yönetimi Koordinasyon Kurulunca takip edilir ve gerekli tedbirler Kurul tarafından alınır.
(7) Kuraklık yönetiminde görev alan her temsilci kararların alınmasında ve çalışmaların yürütülmesinde yetkili ve sorumludur.
(8) 5140 sayılı Kararda belirtilen kurum ve kuruluş temsilcileri dışında davet edilen sivil toplum kuruluşları, sulama ve üretici birlikleri ile kooperatif başkanlık temsilcileri, toplantılara oy hakkı bulunmaksızın katılım sağlarlar.
(9) Bakanlık koordinasyonunda, konu ile ilgili diğer çalışmalara Tarımsal Kuraklık Yönetimini temsilen Tarım Reformu Genel Müdürlüğü tarafından katılım sağlanır.

‘18/8/2012 tarihli ve 28388 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tarımsal Kuraklık Yönetiminin Görevleri, Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik’ yürürlükten kaldırılmıştır.

 

Feyza YALÇIN
Kimyager

 

KAYNAKLAR
https://haliccevre.com/wp-content/uploads/2017/10/tarimsal-kuraklik-yonetimi.pdf