Endüstriyel simbiyoz, şirketleri yenilikçi iş birliklerinde bir araya getiren ve birinden gelen atığı bir başkası için hammadde olarak kullanmanın yollarını arayan bir aracılık biçimidir.

“Simbiyoz” kelimesi genellikle, iki veya daha fazla türün karşılıklı yarar sağlayacak şekilde malzeme, enerji veya bilgi alışverişinde bulunduğu doğadaki ilişkilerle ilişkilendirilir.

Endüstriyel simbiyozda yerel veya daha geniş işbirliği, işlenmemiş ham madde ve atık bertarafına olan ihtiyacı azaltabilir, böylece döngüsel ekonominin temel bir özelliği ve yeşil büyüme ve eko-yenilikçi çözümler için bir itici güç olan malzeme döngüsünü kapatabilir. Ayrıca emisyonları ve enerji kullanımını azaltabilir ve yeni gelir akışları yaratabilir.

Bununla birlikte, endüstriyel simbiyozu geniş çaplı bir ticari gerçeklik haline getirmek için, farklı sektörlerden ve endüstrilerden atık malzeme akışını yönetmek için daha çok şey yapılması gerekiyor ve hala anlaşılması gereken çok şey var:

• çevresel ve toplumsal etkiler
• teknolojilerin, süreçlerin, politikaların uyumlaştırılması
• döngüsel bir ekonomiye sivil toplum katılımı
• atık kaynakları bilgisi
• atık arıtma teknolojileri
• iş modelleri ve değer zinciri aktörleri arasındaki koordinasyon. 

Su, bir işletmenin kendi içinde yeniden kullanılabilir veya endüstriyel simbiyoz yoluyla daha geniş bir kullanıcı ağına bir unsur olarak entegre edilebilir. Endüstriyel bir simbiyozda, bir şirket diğerinden yeterince kullanılmayan kaynakları, örneğin atık, yan ürünler, kalıntılar, enerji, su, lojistik, kapasite, uzmanlık, ekipman ve malzemeleri kullanır ve kendisi ve ilgili tüm taraflar için faydalar sağlar. Fayda ekonomik olabilir, ancak aynı zamanda belirli bir alanda çevresel etkilerin azaltılması ve operasyonel verimliliğin arttırılması da sağlanabilir.

Özellikle kimya endüstrisinde, endüstriyel simbiyoz konsepti üretim tesislerinde uzun süredir uygulanmaktadır. Kimya parkları, simbiyotik bağlantıların zaten çok büyük ölçüde optimize edildiği endüstriyel simbiyozun prototipik örnekleri olarak görülebilir. Endüstriyel simbiyoz yaklaşımına bir örnek, Asya’nın en büyük kimya ve petrokimya platformlarından biri olan Şangay Kimya Endüstri Parkı’dır. Entegre bir simbiyotik yaklaşımla yılda 580 000 m³ temiz su tasarrufu sağlanır. İçme ve endüstriyel su temini, çok kirli atık suların arıtılması ve tehlikeli atıkların yönetimi SUEZ adlı tek bir şirket tarafından yapılmaktadır. Bir kamu-özel ortaklığı ve 50 yıllık bir sözleşme süresi ile bağımsız bir su temini, atık su arıtma ve atık yakma mümkündür. Amaç, kirliliği önleyerek endüstrinin çevre üzerindeki etkisini azaltmaktır. Bu, azalt, geri dönüştür ve yeniden kullan yaklaşımıyla uygulanır. Kimya sanayi parkının tüm su ve atık tesislerine hakim olan şirket, endüstriyel su üretmek (390 000 m³d ^-1 ), kombine endüstriyel atıksuları arıtmak (50 000 m³d^-1 ), ve geri dönüştürülmüş su üretin, tehlikeli atıkları yakın (150 000 ton/yıl)⁻¹ ) ve geri dönüştürülmüş ısı üretir.

Almanya gibi yoğun nüfuslu ülkelerde verimliliğin daha da artması için endüstriyel simbiyoz, örneğin bir kimya parkının sınırlarında büyük bir potansiyel sunar. Farklı sanayi dalları veya sektörler arasında, örneğin sanayi ve belediyeler arasında simbiyotik bir alışveriş, halihazırda var olan sanayi yerleşimleri için özellikle yararlı olabilir.

 

Feyza YALÇIN
Kimyager

 

KAYNAKLAR

https://onlinelibrary.wiley.com/
https://fissacproject.eu/