İş sağlığı ve güvenliği mevzuatı kapsamında çalışma ortamındaki kişisel maruziyetlere veya çalışma ortamına yönelik fiziksel, kimyasal ve biyolojik etkenlerle ilgili ölçüm, test ve analizlerinin usul ve esaslarını düzenlemek üzere, İŞ HİJYENİ ÖLÇÜM, TEST VE ANALİZ LABORATUVARLARI YETERLİK YÖNETMELİĞİ (TASLAK) yayınlandı.

İş Hijyeni Ölçüm, Test ve Analizi: Çalışma ortamında bulunan, çalışanların sağlığını olumsuz yönde etkileyebilecek her türlü fiziksel (gürültü, titreşim, aydınlatma, iyonlaştırıcı olmayan radyasyon, vb.), kimyasal (toz, gaz, buhar vb.) ve biyolojik (virüs, bakteri, mantar, vb.) etkenlerin nicelik ve nitelik tayininin yapılmasıdır.

AKREDİTE PARAMETRE LİSTESİ

1 Solunabilir Tozların Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı)
2 Kişisel Gürültü Maruziyeti
3 Kişisel Titreşim Maruziyeti
4 Havadaki Kurşun Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı)
5 Havadaki Sülfürik Asit Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı)
6 Havadaki Amonyak Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı)
7 Havadaki Formaldehit Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı)
8 Havadaki Benzen Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı)
9 Havadaki Toluen Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı)
10 Havadaki Ksilen Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı)
11 Renk Karşılaştırma Metodu ile Gaz ve Buhar Konsantrasyonu
12 Aydınlatma
13 Termal Konfor

İşverenlerin Yükümlülükleri

(1) İşveren, işyerinde bulunan, kullanılan veya herhangi bir şekilde işlem gören maddelerin ve çalışma ortam koşullarının tehlikelerinden, zararlı etkilerinden
çalışanları korumak ve güvenli bir çalışma ortamı sağlamak amacıyla çalışma ortamındaki kişisel maruziyetlere veya çalışma ortamına yönelik fiziksel, kimyasal ve biyolojik etkenlerle ilgili ölçüm, test, analiz ve değerlendirmeleri, ön yeterlik veya yeterlik belgesine haiz laboratuvarlara yaptırmakla yükümlüdür.

(2) İşveren, iş hijyeni ölçüm, test ve analizleri iş sağlığı ve güvenliği mevzuatında tanımlanmış aralıklarla yaptırır. İş sağlığı ve güvenliği mevzuatında tanımlanmamış süreler için ulusal ve uluslararası standartlar dikkate alınır.

(3) İşveren, yaptıracağı  iş hijyeni ölçüm, test ve analizlerin yapılması  sırasında doğru sonuçları almak için;
a) Laboratuvar personeline işyerinde kullanılan teknolojiler hakkında gerekli bilgileri verir ve personelin çalışanlarla görüşmelerini sağlar,
b) Laboratuvar tarafından hazırlanan plana göre iş hijyeni ölçüm, test ve analizi yapılmasını sağlar,
c) Normal çalışma şartlarında ve kapasitede herhangi bir değişiklik yapmadan, gerçek sonuçları verecek şekilde çalışmanın sürdürülmesini sağlar,
ç) İşyerinde ölçümü yapılacak fiziksel, kimyasal ve biyolojik etkenler hakkında her türlü bilgi, belge ve dokümanı, malzeme güvenlik bilgi formlarını da içerecek  şekilde
laboratuvarlara verir,
d) Bu Yönetmelik hükümleri uyarınca yapılan bütün ölçüm, test, analiz ve değerlendirme sonuçları ile ilgili kayıtları tutar,
e) Yürürlükte bulunan iş sağlığı ve güvenliği mevzuatında kayıtların saklanması ile ilgili olarak belirlenen süreler saklı kalmak kaydı ile yasal mevzuatlarda belirtilen en uzun süre ile yasal mevzuatlarda herhangi bir süre belirtilmemişse bu maddenin (d) bendinde belirtilen kayıtları en az 10 yıl süre ile işyerinde saklar.

(4) İşveren, mevzuat gereği işyerinde yapılacak iş hijyeni ölçüm, test ve analizi ile ilgili olarak çalışanların ve/veya temsilcilerinin görüşlerini almak ve katılımlarını sağlamakla yükümlüdür.

Laboratuvarın Yükümlülükleri

(1) İşyerlerinde iş hijyeni ölçüm, test ve analizleri bu konuda ön yeterlik veya yeterlik belgesine sahip laboratuvar tarafından yapılır.

(2) Laboratuvar, yetki alacağı parametrelerle ilgili konularda TS EN ISO/IEC 17025
“Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarının Yeterliliği İçin Genel Şartlar” standardına uygun kalite yönetim sistemi kurar, uygular ve iyileştirir.

(3) Laboratuvar, Ek-1’de belirtilen parametrelerden herhangi biriyle ilgili iş hijyeni ölçüm, test veya analizi yapıyorsa, bu parametreye dair kullandığı metotlarda, TS EN ISO/IEC 17025 “Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarının Yeterliliği  İçin Genel  Şartlar” standardına göre akredite olması gerekir. Ek-1’de belirtilen parametrelerden herhangi biriyle ilgili iş hijyeni ölçüm, test veya analizi yapmıyorsa, uyguladığı  iş hijyeni ölçüm, test ve analizi kapsamına giren metotların en az birinden, TS EN ISO/IEC 17025 “Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarının Yeterliliği  İçin Genel  Şartlar” standardına göre akredite olması gerekir.

(4) Laboratuvar, kullanacağı metot ve/veya parametreler için aşağıdaki şartları sağlar;
a) Laboratuvar, kalite yönetim sistemini, ölçüm, test ve analiz sonuçlarının doğruluğunu güvenceye alacak seviyede dökümante eder. Sistem dökümantasyonu, ilgili personele iletilir ve bu personel tarafından anlaşılır, ulaşılabilir ve uygulanabilir olur.
b) Laboratuvar, talep, teklif veya sözleşmelerin gözden geçirilmesi için bir prosedür oluşturur ve bunların sürekliliğini sağlar.
c) Laboratuvar, ölçüm, test  ve analizlerin kalitesini etkileyen gerekli hizmetlerin, malzemelerin seçilmesi ve satın alınması için bir politikaya ve prosedürlere sahip olur. Alınan malzemelerin amaca uygunluğu kontrol edilir.
ç) Uygun olmayan ölçüm, test veya analiz işlemleri için sorumlular ve yetkililer belirlenir ve uygunsuzluğun tekrarını önlemek için gerekli bütün tedbirler alınır. Raporlanan ölçüm, test ve analiz sonuçlarında herhangi bir hata tespit edildiğinde geriye yönelik düzeltmeler yapılır.
d) Laboratuvar, deney personelinin ilgili deneyden yetkinliğini sağlar. Bu yetkinliğin sağlanması için deney metoduna uygun kriterler belirlenir ve bir prosedür oluşturulur. İlgili prosedüre göre yetki almış personel deneyi yapar.
e) Deney personeli, kullandığı cihazlarla ilgili temel eğitimleri almış olmalıdır. Bu eğitimler ilgili cihaz konusunda yetkin başka bir kurumun verdiği eğitim sertifikası veya bu tip sertifikaya sahip bir kişinin verdiği kurum içi eğitim kayıtları ile belgelendirilir.
f) Laboratuvar, kullandığı metoda uygun çalışır ve bu metodun bütün şartlarını yerine getirir.
g) Laboratuvar, çevre ve yerleşim şartlarının deney sonuçlarını olumsuz etkilememesi
için gerekli her türlü şartı sağlar. Numune alma veya deney, laboratuvarın tesisleri dışında gerçekleşiyorsa, sonuçları etkileyebilecek ortam şartları değerlendirilir ve kayıt altına alınır.
ğ) Laboratuvar, metotların ve prosedürlerin gerektirdiği şekilde veya çevre şartlarının sonuçların kalitesini etkileyebileceği yerlerde, çevre şartlarını izler, kontrol ve kayıt eder.
h) Laboratuvar, ölçüm belirsizliği tayini için prosedürlere sahip olur ve uygular. Deneyin doğası gereği ölçüm belirsizliği hesaplanamıyorsa, en azından bütün belirsizlik
bileşenleri tanımlanmaya çalışılır.
ı) Laboratuvar, metodun uygulanabilmesi için gerekli bütün cihazlara sahip olur.
i) Kullanım sıklığına göre cihazların bakım ve kalibrasyon periyotları belirlenir.Belirlenen periyotlara göre bakım ve kalibrasyonları yaptırılır, kayıtları saklanır.
j) Kalibrasyonlar uluslararası izlenebilirliği olan kalibrasyon laboratuvarlarında yapılır.
k) Laboratuvar, deneylerin geçerliliğinin izlenebilmesi için iç ve dış kalite kontrol prosedürlerine sahip olmalıdır. Düzenli olarak sertifikalı referans malzemeler kullanılır ve/veya ikincil referans malzemeleri kullanılarak iç kalite kontrolü yapılır. Laboratuvarlar arası karşılaştırma veya yeterlik deney programlarına iştirak edilir.
l) Kalite kontrol verileri  analiz edilir ve önceden tanımlanmış olan kriterlerin dışında olduğu tespit edilmesi durumunda problemi düzeltmek ve yanlış sonuçların elde edilmesini önlemek için planlanmış önlemler uygulanır.
m) TS EN ISO/IEC 17025 “Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarının Yeterliliği İçin Genel  Şartlar” standardı kapsamındaki bütün teknik kayıtlar, konularına ilişkin ilgili
mevzuatın öngördüğü süreler göz önünde bulundurularak saklanır. Mevzuatta ölçülen parametrelerle ilgili bir süre belirtilmiyorsa, söz konusu kayıtlar en az 10 yıl süre ile saklanır.

(5) Laboratuvar;
a) Ölçüm, test ve analiz yapılan işyerine ait üretim teknolojileri, kullanılan hammaddeler,  çalışanlara ait sağlık gözetimi bilgileri, personel bilgileri gibi işyerine ait her
türlü bilginin gizliliğini sağlar,
b) İşyerinde, iş hijyeni ölçüm, test ve analizi yapacak personelin, işyeri kurallarına ve çalışma talimatlarına uymasını sağlar,

(6) Laboratuvarın başka adreste faaliyet gösteren şubeleri de ayrı ayrı bu Yönetmelik
şartlarına haiz olmak ve ön yeterlik veya yeterlik belgesi almak zorundadır.

AKREDİTE OLUNMASI ZORUNLU OLAN PARAMETRE LİSTESİ

1 Solunabilir Tozların Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı)
2 Kişisel Gürültü Maruziyeti
3 Kişisel Titreşim Maruziyeti
4 Havadaki Kurşun Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı)
5 Havadaki Sülfürik Asit Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı)
6 Havadaki Amonyak Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı)
7 Havadaki Formaldehit Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı)
8 Havadaki Benzen Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı)
9 Havadaki Toluen Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı)
10 Havadaki Ksilen Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı)
11 Renk Karşılaştırma Metodu ile Gaz ve Buhar Konsantrasyonu
12 Aydınlatma
13 Termal Konfor

İŞ HİJYENİ ÖLÇÜM, TEST VE ANALİZ LABORATUVARLARI YETERLİK YÖNETMELİĞİ (TASLAK) Tıklayınız.