LEL ÖLÇÜMÜ

Alt Patlama Sınırı (LEL) Ölçümleri

İSG ölçümlerinin kimyasal etkenler sınıfına girer. Yaygın olarak bilinen patlayıcı gazların en başında, doğal gaz, evlerde kullanılan tüp gaz (LPG) ve kaynak işlerinde kullanılan hidrojen ve asetilen gazları gelir. Bu gazlar hava ile karıştıklarında patlayıcı hale gelirler ve herhangi bir tetikleme ile (kıvılcım) patlayabilirler. Patlama, hava ile karışım oranına bağlıdır. Karışımın bir alt ve bir de üst patlama sınırı vardır. Havadaki yanmasını desteklemek için gerekli olan belirli bir yanıcı gaz veya buharın asgari konsantrasyonu, o gaz için Alt Patlama Sınırı (LEL) olarak tanımlanır. Bu seviyenin altında, karışım yanmayacak kadar zayıf olur. LEL değeri, alınacak tedbirler için çok önemli bir veridir ve gazların tehlike derecesini (patlama kabiliyeti) belirler.

Patlayıcı ortamların oluşmasını önlemek için gerekli tedbirlerin alınması gerekmektedir. Aksi halde, her yıl birçok sanayi kolunda patlamalar olmakta ve neticesinde ölümler, ciddi yaralanmalar ve büyük maddi hasarlar meydana gelmektedir. Olası birçok kazanın önlenmesi için; patlayıcı ortam oluşumunu engellemek, patlayıcı ortamın tutuşmasını önlemek, bunlar mümkün olmuyorsa patlamanın etkisini en aza indirecek tedbirlerin alınması gerekmektedir.

Potansiyel patlamayı önlemek için ve gaz, buhar ve tozları (yani metal tozu) gibi patlayıcı malzemelerin havadaki konsantrasyonunu azaltmak için mühendislik kontrol önlemleri alınmalıdır.

Haliç Çevre ve İş Hijyeni Laboratuvarı olarak; alt patlama sınırı (LEL) olan gazların ölçümünü ve bunun yanı sıra uçucu organik bileşiklerin %LEL cinsinden hesaplamalarını kapsamımız dahilinde olan HLC-04 İşletme İçi Metot ile gerçekleştirmekteyiz.

Bu metot; iş yeri ortamındaki gazların (H₂S, %LEL, CO, O₂, SO₂, NO₂, CO₂) konsantrasyonunun portatif gaz ölçüm cihazı ile kişisel veya noktasal olarak ölçülmesini kapsamaktadır.

Bazı gazların LEL değerleri şu şekildedir;