Akma noktası, belirli bir laboratuvar testinde yağın aktığı en düşük sıcaklıktır. Özellikle akma noktası, laboratuvar numune kabı 5 saniye boyunca yatay tutulduğunda yağın hareket göstermediği sıcaklığın 3°C (5℉) üzerindedir. Yani akma noktası, yağın yerçekimi altında akabileceği en düşük sıcaklığı temsil eder. Yüksek kaynama noktalı fraksiyonların önemli düşük sıcaklık özelliklerinden biridir.

Sıcaklık bir petrol ürününün akma noktasından düşük olduğunda depolanamaz veya bir boru hattı aracılığıyla aktarılamaz. Ham petrollerin akma noktası parafin içeriğiyle ilgilidir: parafin içeriği ne kadar yüksek olursa akma noktası da o kadar yüksek olur. Sıcaklık düştükçe parafinler (veya mumlar) çökelmeye başlayacaktır. Bir noktada çökeltiler, sıvının artık akamayacağı noktaya kadar birikir. Bu olay ağır yağların yanı sıra hafif yağlarda da meydana gelebilir. Yağlayıcının türüne bağlı olarak akma noktası yaklaşık -65°C ila -10°C. Yağ donduğunda parafinler kristalleşir ve çapraz bağlanır. Yağ sütlü ve bulanık hale gelir. Yağın viskozitesi katı, mumsu bir kütle haline gelinceye kadar artar. Yağ katılaştığında, yağ artık yağlama noktalarına ideal şekilde dağıtılmadığından yağlama özellikleri bozulur.

Akma noktası, yağın soğuk sıcaklık özelliklerinin bir göstergesidir. Ancak yağın bir ekipmandaki yataklara akacağı en düşük sıcaklık, bir hidrolik yağın en düşük çalışma sıcaklığı veya dişlilerin yeterli yağlama aldığı en düşük sıcaklık ile ilgili olmayabilir.

Hiçbir zaman bir yağlayıcı ürünü yalnızca akma noktasına göre seçmeyin. Yüksek akma noktasına sahip petrol veya sentetik çamurlar, derin su kuyularında veya düşük sıcaklıklara maruz kalan diğer işlemlerde yetersiz taramadan ve aşırı basınç dalgalanmalarından zarar görebilir.

 

Akma Noktası Düşürücü Nedir?

Akma noktası düşürücü, yağların ve yağlayıcıların bu soğuk sıcaklıklarda ağır mum oluşumu olmadan çok düşük sıcaklıklarda akmasını sağlayan ve yağın pompalanabilir (akıcı) kalmasını sağlayan bir katkı maddesidir (polimer). Örneğin; Alkillenmiş balmumu naftalin, polimetakrilatlar, alkillenmiş balmumu fenolü vs. Genellikle son derece düşük makine başlatma sıcaklığı koşullarının mümkün olduğu uygulamalarda parafinik baz yağlarda kullanılırlar. Parafinik motor yağlarının çoğunda akma noktası düşürücüler kullanılır. Akma Noktası Düşürücüler, değiştiriciler olarak çalışır ve kristalize mum ile yağ arasındaki arayüzü değiştirir.

 

 

Feyza YALÇIN

Kimyager

 

KAYNAKLAR
https://dutton.psu.edu/
https://www.tribonet.org/
https://www.machinerylubrication.com/
https://www.slb.com/