COP26 Nedir?

COP, dilimize Taraflar Konferansı olarak çevirebileceğimiz Conference of Parties’ in kısaltması olup 1994 yılında yürürlüğe giren Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) bünyesindeki taraf ülkelerin katılımıyla gerçekleştirilen iklim değişikliği ve bununla nasıl mücadele edilebileceğinin masaya yatırıldığı küresel bir zirvedir.

26.COP zirvesi 31 Ekim-12 Kasım 2021 tarihleri arasında İskoçya’ nın Glasgow kentinde gerçekleştirilmiştir.

Neler Gündeme Geldi?

COP26’ da gündeme gelen konuları ise genel hatlarıyla şu şekilde sıralayabiliriz:

Emisyon 

Ülkelerin, iklim değişikliğine neden olan bir sera gazı olan, karbondioksit (CO₂) emisyonlarını daha fazla azaltma sözü vermek üzere gelecek yıl bir araya gelmeleri kararlaştırıldı.

Burada esasen Paris Anlaşmasının temelinde olan küresel ortalama yüzey sıcaklığındaki artışı 2 derece ile sınırlandırmak, mümkünse 1,5 derecenin altında tutma hedefi yinelenmiştir.

2010 ve 2020 yıllarında ülkelerin CO₂ Emisyonları

Kömür

İlk kez bir COP zirvesinde, yıllık CO₂ emisyonunun %40′ ına neden olan kömür kullanımını azaltmaya yönelik direkt bir plan gündeme geldi. Ancak Çin ve Hindistan, kömür enerjisi kullanımını “aşamalı olarak kaldırılması” nı kabul etmeyerek “aşamalı azaltma” ya gidilmesini önerdi ve bu doğrultuda mutabakata varıldı.

Gelişmekte Olan Ülkeler

Yoksul ülkelerin iklim değişikliğinin etkileriyle başa çıkmalarına ve temiz enerjiye geçiş yapmalarına yardımcı olmak için bütçenin önemli ölçüde arttırılması sözü verildi.

Fosil Yakıt Sübvansiyonları^*

Dünya liderleri; kömür, petrol veya doğal gaz fiyatını yapay olarak düşüren sübvansiyonları aşamalı olarak iptal etmeyi kabul etti. Ancak kesin tarihler belirlenmedi.

Ağaçlar

Dünya ormanlarının yaklaşık %85′ ine sahip 100’den fazla ülkeden lider, 2030 yılına kadar ormansızlaşmayı durdurmaya dair söz verdi. Ağaçlar, büyük miktarlarda CO₂ emdiği için hayati olarak görülüyor.

Metan

Metan, sera gazlarını oluşturan ana gazlardan biridir ve karbon dioksite kıyasla ısıyı hapsetme potansiyeli çok daha yüksektir. 2030 yılına kadar metan emisyonunun % 30′ unu azaltma planı 100′ den fazla ülke tarafından kabul edildi. Ancak dünyanın metan gazı salımından sorumlu ülkelerinin başında gelen Çin, Rusya ve Hindistan gibi ülkeler bu konuda katılım göstermediler. İlerleyen zamanda anlaşmaya dahil olacakları umulmaktadır.

COP26’ da gerçekleşen müzakereler sonucunda Glasgow İklim Paktı (Glasgow Climate Pact) dünya kamuoyu ile paylaşılmıştır. Yakın geçmişe göz attığımızda, COP21’ de kabul edilen Paris Anlaşmasında belirlenen hedeflere ulaşılma konusunda tatmin edici yollar katedilemedi.  Buna istinaden Glaslow İklim Paktında, Paris Anlaşmasını daha işlevsel hale getirmek için kararlar alındığı yorumunu yaparak Paris Anlaşması’nın hala büyük bir önem taşıdığının altını çizebiliriz.

 

 

Melisa ÇELEBİ

Kimyager

 

KAYNAK

^*karşılıksız devlet desteği

https://www.bbc.com/news/science-environment-56901261

https://ukcop26.org/the-conference/cop26-outcomes/

https://www.statista.com/statistics/270499/co2-emissions-in-selected-countries/