Kalsiyum karbonat, topraktan katı halde veya endüstriyel işlemlerle deniz suyundan veya diğer tuzlu sulardan çıkarılabilir. Doğal kabuklar, kemikler ve tebeşir ağırlıklı olarak kalsiyum karbonattan oluşur.

Kalsiyum karbonat, birçok ev ürününün önemli bir bileşenidir. Boyalarda, sabunlarda, sanat ürünlerinde, kağıtlarda, cilalarda, macun ürünlerinde ve çimentoda beyazlatıcı ajan olarak kullanılır. Ağız gargaraları, kremler, macunlar, tozlar ve losyonlar dahil birçok kozmetik üründe dolgu ve beyazlatıcı olarak kullanılır. Gıda ve içecek üretiminde diyet kalsiyumu için katkı maddesi olarak, pH ayarı için ve stabilizatör olarak yaygın olarak bulunur. Ayrıca hayvan yemlerinde kalsiyum kaynağı olarak yaygın olarak kullanılmaktadır. Gübrelerde ve toprak düzenleyicilerde de kullanılmaktadır. İlaçlarda da yaygın olarak hacim arttırıcı ve beyazlatıcı asit giderici olarak kullanılmaktadır. Kalsiyum karbonat, asitliği azaltmak için su arıtımında ve doğal olarak asitli suların alkalinitesini arttırmak için de kullanılır.

Kalsiyum karbonatlar yaygın doğal maddeler olduğundan, birçok doğal toprakta, yeraltı sularında, bitkilerde ve hayvan dokularında bulunurlar. Kireçtaşı alanlarındaki ve çöl iklimlerindeki su kaynakları genellikle yüksek seviyelerde kalsiyum karbonat içerir ama asidik oluşumlardan gelen su kaynakları çok az kalsiyum karbonat içerir.

Yalnızca konsantre katı formda veya çok konsantre çözeltilerde kalsiyum karbonat potansiyel olarak zararlıdır. Saf kristaller veya toz ile doğrudan göz veya cilt teması tahrişe neden olabilir. Kristallerin veya tozların solunması solunum yollarını tahriş edebilir. Konsantre kalsiyum çözeltileri ile uzun süreli temas karbonatın cilt üzerinde kurutma etkisi vardır. Seyreltik kalsiyum karbonat çözeltileri genellikle zararsızdır. Kalsiyum karbonatı, anhidrik (susuz) karbonat veya kalsiyumun özel bir şekli olan sönmemiş kireç ile karıştırmamak gerekir.

Kalsiyum doz aşımı böbreklerin işleyişini bozabilir, kanın pH’ını yükseltebilir ve mide bulantısı ve kusmaya, kafa karışıklığına veya düşünce veya düşüncede değişikliklere, kaşıntıya ve aşırı durumlarda düzensiz kalp atışlarına neden olabilir.

Kalsiyum karbonat doz aşımı belirtileri şunları içerir:

• Karın ağrısı
• Kemik ağrısı
• Koma
• Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
• Kabızlık
• Depresyon
• İshal
• Baş ağrısı
• Huzursuzluk
• Düzensiz kalp atışı
• İştah kaybı
• Kas seğirmesi
• Bulantı kusma
• Susuzluk
• Zayıflık

 

Feyza YALÇIN
Kimyager

 

KAYNAKLAR
oregon.gov
mountsinai.org