Mineral yağ buharları; havada dağılmış renksiz, yağlı sıvı aerosollerdir. Yanmış yağ gibi bir kokuya neden olabilirler. Birçok endüstriyel süreç madeni yağ buharı üretir. Yağ bazlı kesme sıvıları kullanan üretim tesislerinde çalışan kişiler, yağ buharının olumsuz sağlık etkilerine maruz kalırlar. Vida makineleri ve işleme merkezleri, puntasız taşlama makineleri ve CNC makineleri gibi üretim uygulamalarında kullanılan makineler; insan sağlığına zararlı, açıklanmayan katkı maddeleri içeren ince yağ buharı oluşturur. Yağ buğusu olmayan bir ortamın sağlanması, iş yerinde güvenlik ve temizlik açısından son derece önemlidir.

3 sınıf metal işleme sıvısı (MWF) vardır. Mineral yağ buharı, su ilavesiz birinci tip düz yağlarda bulunur. Diğer 2 tip ise çözünür/yarı sentetik ve yağ ilavesiz sentetiktir. MWF’ ler, satıcı tarafından sağlandığı şekliyle “temiz” veya “kullanımda” olarak tanımlanır. Kullanımdaki MWF’ ler, saf ürünlerde bulunmayan metal ve mikrobiyal kirleticilerin yanı sıra biyositleri de içerir. Kanserojenler, düz ve çözünür MWF’ lerdeki polisiklik aromatik hidrokarbonları (PAH’ ler) ve sentetik ve çözünür MWF’ lerdeki nitrozaminleri içerir. Sentetik ve çözünür MWF’ lere biyositler eklenmiştir.

Yağ sisi, boyutu bir mikronun üzerinde olan ve emülsiyonların veya yağ dumanının sonucu olabilen, havada uçuşan ince damlacık parçacıklarıdır. Emülsiyonlar, seramik veya metalik malzemelerin işlenmesi sırasında veya talaş kaldırmaya yardımcı olmak için soğutucu veya yağlayıcı olarak kullanılır. Genellikle yüzde 90 ila 95 sudan oluşurlar ve bileşiminin geri kalanı çözünür kimyasallardır. Madeni yağ bazlı metal işleme sıvıları, su veya yağ ile birleşerek damlacıkların boyutu bir mikronun altında olan yağ dumanı üretir. Emülsiyonlardan kaynaklanan yağ buharı ve yağ dumanı eşit derecede sağlıksızdır. Emülsiyonlar bir işçinin burnuna ve nefes borusuna geçebilir ve solunabilir veya yutulabilir, yağ dumanı ise akciğerlere ulaşabilir.

Yağ buharlarına maruz kalmak göz, burun ve boğazda tahrişe neden olabilir. Yağ buharı ayrıca çalışma ortamını kaplayarak yağlı, kaygan bir yüzey oluşturabilir. Kaygan zeminler, aletler ve kontroller, potansiyel olarak çeşitli işle ilgili kazalara yol açabilecek güvenlik riskleri olarak kabul edilebilir.

Yağ buharına uzun süre ve tekrar tekrar maruz kalmak bir sağlık riski oluşturabilir. İşçilerin sağlığını ve refahını korumak için bir tesis, etkin bir havalandırma sisteminin kurulu olduğundan emin olmalıdır . Dünyanın dört bir yanından üretim ve endüstriyel tesislerde çalışan milyonlarca insanla, petrol sisi tehlikelerine maruz kalmayı önlemek olmasa da azaltmak hayati önem taşımaktadır.

Üretim ve endüstriyel tesislerde çalışan insanlar yağ buğusuna üç şekilde maruz kalırlar: deriye maruz kalma, havadan maruz kalma ve yutma. Bununla birlikte, cilt en sık maruz kalma yoludur. İş sağlığı uzmanları, deriye maruz kalmanın tüm meslek hastalıklarının dörtte üçünden fazlasına neden olduğunu iddia etti . Yağ buharına maruz kalmak tek başına sağlık için bir tehlike oluşturabilirken, diğer yabancı maddeler ve kimyasallar asılı yağı kirlettiğinde daha tehlikeli hale gelir.

Aşağıdakiler, yüksek konsantrasyonda yağ buharına veya yağ dumanına maruz kalmayla ilişkili en yaygın sağlık sorunlarından bazılarıdır:

Deri:

• Kontakt dermatit
• Yağ sivilce
• Egzama
• Işığa duyarlı alerjik dermatit

Solunum Sistemi:

• Rinit
• Bronşit
• Bronşiyal astım
• lipoid pnömoni
• Akciğer fibrozu
• Akciğer kanseri

Ulusal Mesleki Güvenlik ve Sağlık Enstitüsü (NIOSH) ayrıca aşağıdaki belirtilere karşı dikkatli olmak için uyarıyor:

• Göz tahrişi
• Nefes darlığı
• Ateş
• Kusma
• Hızlı kalp atışı veya aritmi
• Ağız, boğaz ve midede yanma hissi

Feyza YALÇIN
Kimyager

KAYNAKLAR:

https://haz-map.com/
https://www.cdc.gov/
https://experts.umn.edu/