Özarıtımın bir diğer adı da ‘Kendi Kendine Temizleme’dir. Kanalizasyon nehire deşarj edildiğinde, atık sularda bulunan atık ürünler nedeniyle alıcı su kirlenir. Ancak koşullar sonsuza kadar aynı kalmaz, çünkü doğal arınma güçleri kirlilik unsurlarına etki etmeye devam eder ve suyu orijinal durumuna geri getirir. Zaman içinde gerçekleşen bu otomatik arınma, ‘Kendi Kendine Arıtma’ olarak adlandırılır. Akan su kendini temizleyebilir. Fiziksel, kimyasal ve biyolojik süreçlerin tümü, suyun kendi kendini temizleme yeteneğinin parçalarıdır. Seyreltme, çökeltme, filtreleme ve havalandırma fiziksel süreçlerdir. En önemli kimyasal işlemler oksidasyon ve indirgemedir; eşlik eden diğer işlemler yardımcı olur (örn. adsorpsiyon, absorpsiyon, pıhtılaşma, kompleksleşme, vb.). Biyolojik süreçler öncelikle mineralizasyon (ölü organik maddelerin temel elementlere ayrışması) ve asimilasyon (gıda zincirlerindeki maddelerin alımı) şeklindedir.

Akışın Kendini Arıtması ile İlgili Eylemler

1. Seyreltme
2. Dağılım
3. Çökeltme
4. Oksidasyon
5. Redüksiyon
6. Sıcaklık
7. Güneş Işığı

Seyrelme ve Dağılma

Bozulabilir organik madde nehir akışına boşaltıldığında hızla dağılır ve seyrelir. Bu, atık konsantrasyonunun düşmesine neden olur ve böylece potansiyel kanalizasyon sıkıntısını azaltır.

Çökeltme

Atık sularda bulunan çökebilir katı maddeler nehir yatağına çökerek kendi kendini arıtma sürecine yardımcı olacaktır.

Oksidasyon

Kanalizasyon atık suyunda bulunan organik maddenin oksidasyonu, kanalizasyon, çözünmüş oksijen içeren nehir suyuna aktığı anda başlayacaktır. Oluşan oksijen eksikliği, atmosferdeki oksijen tarafından doldurulacaktır. Bu, nehirlerin kendi kendini arındırmasını etkilemekten sorumlu en önemli eylemdir.

İndirgeme

İndirgeme, kimyasal veya biyolojik olarak dibe çöken organik maddenin hidrolizi nedeniyle meydana gelir. Anaerobik bakteriler, sıvı ve gazlardaki kanalizasyonun karmaşık organik bileşenlerini ayırmaya yardımcı olacak, böylece oksidasyon yoluyla nihai stabilizasyonlarını sağlayacaktır.

Güneş Işığı

Güneş ışığının bakterilerin ağartıcı ve dengeleyici etkisi vardır. Algler, fotosentez nedeniyle güneş ışığı varlığında oksijen üretir. Bu nedenle güneş ışığı, fotosentez yoluyla oksijen ekleyerek akışın saflaştırılmasına yardımcı olur.
Nehirdeki kirlilik ve kendi kendini arıtma süreçlerinin değerlendirilmesi ve kontrolü, karmaşık bir su sistemini yönetmek için amaçlı ve esnek bir stratejinin uygulanması için en önemli unsurlardan biridir, çünkü ekosistem kirliliğine tepki, nehrin kendi kendini temizleme yeteneğine bağlıdır.

 

Feyza YALÇIN
Kimyager

 

KAYNAKLAR
thenewsindependent.com
tandfonline.com
vpmmpcoe.org