Yeşil çelik, üretim sürecinde fosil yakıtlar yerine yenilenebilir enerji kaynakları kullanılan ve karbon emisyonları en aza indirilerek üretilen çeliktir. En yaygın yöntemlerinden biri, demir cevherinin hidrojen kullanılarak indirgenmesidir. Böylece geleneksel yöntemlerde ortaya çıkan büyük miktarda CO₂ yerine su buharı açığa çıkar.

Bir diğer yöntem ise elektrikli ark ocaklarıdır. Bu teknolojide geri dönüştürülmüş hurda çelik, yenilenebilir elektrikle eritilerek tekrar kullanılır. Her iki durumda da amaç aynıdır: çevreye zarar vermeden çelik üretmek.

Dünyanın dört bir yanında köprülerden gökdelenlere, otomotivden ev eşyalarına kadar sayısız alanda kullanılan çelik, modern yaşamın vazgeçilmez malzemelerinden biri. Ancak bu güçlü ve dayanıklı malzemenin arka planında yatan üretim süreçleri, düşündüğümüzden çok daha çevresel bir yük oluşturuyor. Öyle ki, geleneksel çelik üretimi, küresel karbon emisyonlarının yaklaşık %7’sinden sorumlu.

İklim krizinin gölgesinde artık yalnızca güçlü olmak yetmiyor, aynı zamanda sürdürülebilir olmak gerekiyor. İşte bu noktada karşımıza “yeşil çelik” kavramı çıkıyor. Peki nedir bu yeşil çelik ve neden bu kadar önemli?

Geleneksel Çelik ve Yeşil Çelik Arasındaki Farklar

Özellik	Geleneksel Çelik	Yeşil Çelik
Üretim Yakıtı	Kömür ve doğal gaz	Yenilenebilir enerji, hidrojen
Karbon Emisyonu	Yüksek	Düşük ya da sıfıra yakın
Teknoloji	Yüksek fırın – oksijen fırını	Elektrikli ark ocağı, hidrojen indirgeme
Üretim Maliyeti	Göreli olarak düşük	Yüksek (özellikle ilk yatırım aşamasında)

Yeşil Çeliğin Avantajları

• Karbon emisyonlarını önemli ölçüde azaltarak iklim değişikliğiyle mücadeleye katkı sağlar.
• Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı gibi regülasyonlara uyumu kolaylaştırır.
• Sürdürülebilirlik hedeflerine yatırım yapan firmalar, çevreci tüketiciler nezdinde marka değerini artırır.
• Fosil yakıtlara olan bağımlılığı azaltarak enerji güvenliğine katkı sunar.

Dezavantajları?

• Üretim teknolojileri henüz yaygın olmadığından maliyetler geleneksel yöntemlere göre daha yüksektir.
• Mevcut çelik üretim tesislerinin dönüşümü ciddi altyapı yatırımı gerektirir.
• Geri dönüştürülmüş çelik kullanımının bazı ürünlerde kalite dalgalanmasına neden olabileceği düşünülmektedir.

Dünyada ve Türkiye’de Neler Oluyor?

İsveç’te HYBRIT isimli proje, hidrojenle yeşil çelik üretimi konusunda dünyada öncülük ediyor. 2021 yılında bu yöntemle ilk fosilsiz çelik başarıyla üretildi. Avrupa genelinde bu alandaki yatırımlar artarken, Türkiye’de de büyük sanayi kuruluşları pilot projelerle karbon salımını düşürmeye yönelik adımlar atmaya başladı.

Yeşil çelik sadece çevreci bir alternatif değil; aynı zamanda endüstriyel dönüşümün ve iklim politikalarının geleceğiyle uyumlu bir çözüm. Elbette bu dönüşüm kolay değil, maliyetli ve zaman alıcı. Ancak dünya, sürdürülebilir üretim modellerine geçiş konusunda artık daha kararlı. Ve bu yolculukta yeşil çelik, en güçlü yapı taşlarından biri olacak gibi görünüyor

 

Feyza SAK

Kimyager

 

KAYNAKLAR

1. https://worldsteel.org
2. https://www.iea.org/reports/iron-and-steel-technology-roadmap
3. https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/european-green-deal_en
4. https://www.mckinsey.com
5. https://www.hybritdevelopment.com