BIST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSİ
BIST Sürdürülebilirlik Endeksi, Türkiye’deki şirketlerin sürdürülebilirlik performanslarını ölçen, finansal piyasalar için önemli bir endekstir. Türkiye’nin en büyük borsa platformu olan Borsa İstanbul (BIST), bu endeks aracılığıyla şirketlerin çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) kriterlerine ne kadar bağlı olduklarını değerlendirir ve yatırımcılara sürdürülebilir şirketler hakkında bilgi sağlar. Endekse dahil edilen şirketler, çevreye duyarlı, sosyal sorumluluk bilincine sahip ve şeffaf yönetim anlayışını benimsemiş olmalarıyla öne çıkarlar. Bu sayede, sürdürülebilirlik hedeflerine katkıda bulunan, uzun vadeli değer yaratmayı hedefleyen şirketler, yatırımcıların ilgisini çekmektedir.
BIST Sürdürülebilirlik Endeksi, genellikle yılda iki kez güncellenir ve şirketlerin ESG performanslarını değerlendiren bir dizi kriter üzerinden yapılan analizlerle belirlenir.
- BIST Sürdürülebilirlik Endeksi Nedir?
BIST Sürdürülebilirlik Endeksi, borsada işlem gören şirketlerin sürdürülebilirlik performanslarını ölçen ve analiz eden bir göstergedir. Bu endeks, şirketlerin çevresel (Environmental), sosyal (Social) ve yönetişim (Governance) kriterlerine göre değerlendirilmesini sağlar. Amaç, yalnızca finansal başarıyı değil, aynı zamanda çevresel ve toplumsal etkileri de göz önünde bulundurarak sürdürülebilir iş modellerini teşvik etmektir.
- BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’nin Çalışma Prensibi
BIST Sürdürülebilirlik Endeksi, şirketlerin sürdürülebilirlik performansını değerlendirmek için üç ana kritere dayanır:
- Çevresel Performans: Şirketin çevre üzerindeki etkileri, enerji kullanımı, atık yönetimi, su tüketimi gibi faktörler.
- Sosyal Performans: Çalışan hakları, toplum odaklı projeler, iş güvenliği, eğitim ve eşitlik gibi sosyal faktörler.
- Yönetişim Performansı: Şirketin yönetim yapısı, şeffaflık, etik kurallar, şirket içi denetim mekanizmaları gibi yönetişim unsurları.
Bu kriterler, uluslararası sürdürülebilirlik raporlama standartlarına dayalı olarak, şirketlerin performansları profesyonel danışmanlar ve uzmanlar tarafından değerlendirilir.
- BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’nin Önemi
BIST Sürdürülebilirlik Endeksi, şirketlerin yalnızca finansal karlılığa dayalı başarılarını değil, aynı zamanda topluma, çevreye ve yönetişim standartlarına ne kadar önem verdiklerini de gözler önüne serer. Bu endeksin faydaları şunlardır:
- Yatırımcılar için Bilgi Sağlama: Yatırımcılar, bu endeksi kullanarak sürdürülebilirlik performansı yüksek olan şirketlere yatırım yapabilirler.
- Kurumsal Sorumluluk ve İmaj: Şirketler, sürdürülebilirlik endeksinde yer almakla, çevresel ve sosyal sorumluluk taşıdıklarını göstererek kurumsal imajlarını güçlendirebilirler.
- Global Rekabet: Uluslararası pazarlarda faaliyet gösteren şirketler, sürdürülebilirlik kriterlerine uygunluklarını kanıtlamak için BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’ni bir gösterge olarak kullanabilirler.
- BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’ne Katılım ve Değerlendirme Süreci
Bir şirket, BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’ne katılmak için başvuru yapabilir ve bağımsız bir değerlendirme sürecinden geçer. Bu değerlendirme, şirketin ESG performansını analiz eden bir raporlama sürecine dayanır. Şirketin sürdürülebilirlik raporları, çevresel etki analizleri, sosyal sorumluluk projeleri ve yönetişim uygulamaları gibi unsurlar bu değerlendirmeye dahil edilir. Endekse dahil edilmek, şirketlerin piyasada daha fazla görünürlük kazanmasına ve çevreye duyarlı yatırımcıların ilgisini çekmesine yardımcı olur.
- BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’nin Türkiye’deki Uygulamaları
Türkiye’deki şirketler için BIST Sürdürülebilirlik Endeksi, sürdürülebilirlik konusunda daha fazla şeffaflık ve hesap verebilirlik sağlamaktadır. Ayrıca, bu endeks şirketleri sürdürülebilir iş uygulamalarına yönlendirerek, çevresel ve toplumsal sorunlara duyarlılığı artırmaktadır. Türkiye’nin hızla büyüyen yeşil ekonomi ve sürdürülebilirlik alanındaki çabalarına da katkı sağlamaktadır.
BIST Sürdürülebilirlik Endeksi, şirketlerin çevresel, sosyal ve yönetişim kriterlerine dayalı olarak daha sorumlu bir iş yapma kültürü geliştirmelerini teşvik eder. Hem yerli hem de yabancı yatırımcılar, sürdürülebilir iş modellerine yatırım yaparak gelecekte daha sağlam ve çevre dostu bir ekonomik yapının oluşmasına katkı sağlayabilirler. Bu endeks, sürdürülebilirliğe yatırım yapmanın hem finansal hem de toplumsal faydalar sağlayabileceğini gösteren önemli bir göstergedir.
Feyza SAK
Sosyolog
KAYNAKLAR:
https://www.globalreporting.org