Eski Evler ve Binalar

Eski evler ve binalar kurşunlu boya içeriyor olabilir. Zira kurşunlu boya kullanımı eski yıllarda çok daha yaygındır. Kurşunun boyalara eklenmesinin sebebi boyayı daha parlak, çabuk kuruyan, daha dayanıklı bir hale getirmek içindir. Örneğin eğer Amerika’ da yaşıyorsanız ve eviniz 1978′ den önce yapılmışsa, kurşun bazlı boyaya sahip olma olasılığı çok yüksektir. Çünkü 1978′ de federal hükümet, tüketicilerin kurşun bazlı boya kullanımını yasakladı, ancak bazı eyaletler bunu daha da önce yasaklamıştır.

Amerika’ daki bu yasağa ve kullanımının giderek düşmüş olmasına rağmen kurşun boya, milyonlarca evde, bazen daha yeni boya katmanlarının altında hala mevcuttur. Boya iyi durumdaysa, kurşun boya genellikle sorun olmaz. Kötüleşen kurşun bazlı boya (soyulma, ufalanma, tebeşirlenme, çatlama, hasar görmüş veya nemli) bir tehlikedir ve derhal ilgilenilmesi gerekir.

Kurşun bazlı boya, çocukların yutabileceği veya çok fazla yıpranan yüzeylerde bulunduğunda da tehlike oluşturabilir, örneğin:

• Pencereler ve pencere pervazları,
• Kapılar ve kapı çerçeveleri,
• Merdivenler, korkuluklar, tırabzanlar ve verandalar.

Bu yüzeyler hareket ettikçe tozurlar ve tozuma sonucu kurşun boya içeren partiküller solunabilir hale gelirler.

Eski evlerde ve binalarda kurşun maruziyet kaynaklarını azaltmak için birkaç ipucu vermek gerekirse:

• Tüm boyalı yüzeyleri inceleyin ve sorunsuz durumda tutun. Tozları sık sık ıslak bir bez veya kağıt havluyla temizleyin.
• Yenileme, onarım veya boyama projelerine başlamadan önce sertifikalı bir uzmana danışın. Yenileme, onarım veya boyama faaliyetleri, boyalı yüzeyler bozulduğunda veya yıkıldığında zehirli kurşun tozu oluşturabilir.
• Eve girmeden önce ayakkabıları silerek ve çıkararak ve giriş yollarının hem içine hem de dışına toz paspasları yerleştirerek kurşun tozunu evin içine sokmaktan kaçının.
• Evinizi su şebekesine bağlayan borunun (servis hattı adı verilir) kurşundan yapılıp yapılmadığını belirlemek için su hizmetinize veya lisanslı bir tesisatçıya başvurun.

Toprak, Avlu ve Oyun Alanları

Evlerden veya binalardan gelen kurşun bazlı dış cephe boyası pul pul dökülüp toprağa girdiğinde toprak, bahçeler ve oyun alanları kirlenebilir. Arabalarda, endüstriyel kaynaklardan ve hatta eski kurşun izabe tesisleri de dahil olmak üzere kirli alanlardan gelen kurşunlu benzinin geçmişte kullanımından da toprak kirlenmiş olabilir . Kurşun da doğal olarak meydana gelir ve bazı bölgelerde yüksek konsantrasyonlarda bulunabilir.

Küçük çocuklar için yaygın olan ağızdan ağza aktivite ve bahçedeki topraktan kurşunu almış olabilecek sebzeleri yemenin bir sonucu olarak topraktaki kurşun yutulabilir. Topraktaki kurşun, havada yeniden süspanse edilirse veya evinize girerse solunabilir ve böylece kirlilik yayılabilir.

Eski oyun alanı ekipmanı hala kurşun bazlı boya içerebilir ve parçalanmış kauçuktan yapılmış suni çim ve oyun alanı yüzeyleri kurşun içerebilir. Böyle dış alanlarda küçük çocukların yıkamadan ellerini ağızlarına koymamasını sağlamak için önlemler alın.

Topraktan, bahçelerden ve oyun alanlarından kaynaklanan riskleri azaltmak için:

• Bahçenizdeki toprağı kirletebilecek veya evinize girebilecek kurşun bazlı boya dökülmesi veya bozulması için sundurmalar ve çitler de dahil olmak üzere evinizin dışını kontrol edin.
• Paspasları tüm giriş yollarının dışına ve içine koyun ve kirli toprağın evinize girmesini önlemek için girmeden önce ayakkabılarınızı çıkarın.
• Özellikle dışarıda oyun oynadıktan veya çalıştıktan sonra ellerinizi günde birkaç kez sabun ve su kullanarak yıkayın.
• Çocukların evinizin yakınında toprakta oynamasını önlemek için evin yakınına çalılar ve çim dikin.

Toz

Ev tozundaki kurşun, sık sık hareket halindeki veya çarpan veya birbirine sürtünen yüzeylerdeki (pencere çerçeveleri gibi) eski kurşun bazlı boya gibi iç mekan kaynaklarından, herhangi bir yüzeydeki eski kurşun bazlı boyanın bozulması, ev onarım faaliyetleri, giriş kablosu gibi nedenlerden kaynaklanır. Bazen de dış ortamdan iç ortama bulaşan kirlenmiş toprak veya bir şantiyede giyilen giysilerin üzerindeki tozdan kaynaklanır.

Bakımlı evlerde bile, ev onarım faaliyetleri sırasında kurşun bazlı boya kazındığında, zımparalandığında veya ısıtıldığında kurşun tozu oluşabilir. İnsanların dokunduğu yüzeylere ve nesnelere kurşun boya parçaları ve toz bulaşabilir. Yerleşmiş kurşun tozu, ev süpürüldüğünde ya da insanlar içinden yürüdüğünde havaya yeniden dağılabilir.

Kurşun tozuna maruz kalmayı azaltmak için aşağıdakiler özellikle önemlidir:

• Tüm boyalı yüzeyleri iyi durumda tutun.
• Talaş ve toz oluşumu olasılığını azaltmak için ıslak bir paspas, bez veya sünger kullanarak sık sık temizleyin.
• Evinizi kurşun tozuyla kirletme olasılığını azaltmak için yenileme, onarım ve boyama işleri yapmak için kurşun güvenli sertifikalı bir yenileyici kullanın.

Ürünler:

Kurşun, boyalı oyuncaklar, mobilyalar ve imitasyon mücevherler de dahil olmak üzere evlerimizde ve çevresinde bulunan çok çeşitli ürünlerde uzun süredir kullanılmaktadır. Hatta makyaj malzemeleri, yiyecek veya sıvı kapları ve sıhhi tesisat malzemelerinde bile kullanılabilmektedir.

Sevdiklerimize hediye ettiğimiz damperli bir oyuncak kamyon veya sallanan sandalye, antika oyuncak mobilyalar veya imitasyon mücevherler kurşun veya kurşun bazlı boya içerebilir.  Kurşun içeren oyuncakları veya imitasyon takıları ısırmak veya yutmak, bir çocuğun kurşun zehirlenmesine maruz kalmasına neden olabilir. Bu riske karşı korunmaya yardımcı olmak için Amerika’ da CPSC, birçok çocuk ürününde kurşunun kullanımını yasaklayan korumaları devreye sokmuştur. Örneğin:

Kurşun kristal veya kurşun sırlı çömlek veya porselende saklanan veya servis edilen yiyecek ve sıvılar kontamine olabilir çünkü kurşun bu kaplardan yiyecek veya sıvıya sızabilir.

Kurşun içeren ve korozyona uğramış borular, musluklar ve armatürler gibi tesisat malzemeleri yüzünden kurşun içme suyuna da girebilir .

İçme suyu

Kurşun, özellikle suyun yüksek asitliğe sahip olduğu veya boruları ve armatürleri aşındıran düşük mineral içeriğine sahip olduğu yerlerde, sıhhi tesisat malzemelerinin korozyonu yoluyla içme suyuna girebilir. Bu alanlarda lehim kullanılması dahi benzer sorunlara yol açar.

Korozyon, su ile tesisatınız arasındaki kimyasal reaksiyonun neden olduğu metalin erimesi veya aşınmasıdır. Suyun kimyası (asitlik ve alkalinite), temas ettiği kurşun miktarı, suyun sıhhi tesisat malzemelerinde ne kadar süre kaldığı ve sıhhi tesisat malzemeleri içindeki koruyucu teraziler veya kaplamalar durumu hafifletebilir ya da ağırlaştırabilir.

İşler ve Hobiler

Kurşun ve / veya kurşun bazlı boyayla çalışmak (örn. Yenileme ve boyama, madencilik, eritme, pil geri dönüşümü, eski mobilyaların yeniden cilalanması, otobüsler, atış poligonları); veya kurşun kullanılan bir hobiye sahip olmak (örneğin, avlanma, balık tutma, vitray, çömlekçilik) ellerinize veya giysilerinize kurşun bulaşmasına veya doğrudan evinizi kirletmenize neden olabilir. Kurşun av cephanesinde, olta takımlarında, vitrayda kullanılan boya ve lehimlerde, çanak çömlek yapımında kullanılan boya ve sırlarda ve daha pek çok yerde bulunabilir.

Kurşunla temas halinde geçebileceğiniz bir işiniz veya hobiniz varsa:

• Ağzınıza asla kurşunlu malzemeler (örneğin, olta kurşunları, kurşunlu çömlek kili veya sır için lehimli malzeme) koymayın.
• Kurşunu eritirken uygun havalandırma ve ekipman kullanın.
• Kurşun malzemelerle çalışırken yiyeceklere dokunmaktan veya ağzınıza veya yüzünüze dokunmaktan kaçının ve bu tür faaliyetlerden sonra yemek yemeden veya içmeden önce ellerinizi yıkayın.
• Aracınıza girmeden veya eve gelmeden önce duş alın ve kıyafet değiştirin.
• İş ve hobi kıyafetlerinizi ailenizin diğer kıyafetlerinden ayrı olarak yıkayın.
• Tüm iş ve hobi malzemelerini yaşam alanlarından uzak tutun.

Feyza YALÇIN

Kimyager

KAYNAKLAR

https://www.epa.gov/

 

Diğer Blog Yazılarımız İçin: https://haliccevre.com/blog/