Yüzlerce yıldır sarımsak sihirli bir ilaç olarak kabul edildi. Son araştırmalar, sarımsağın faydalı etkilerinin en azından bir kısmının H₂S üretiminden kaynaklandığını göstermektedir .

Şimdiye kadar sarımsaktan en iyi karakterize edilen bileşik allisindir (dialil tiyosülfinat). Bu bileşik sulu çözeltilerde kararsızdır ve dialil sülfit (DAS), dialil disülfid (DADS) ve dialil trisülfid (DATS) dahil olmak üzere birçok bileşiğe hızla ayrışır.

İlk olarak 1777’de Carl Wilhelm Scheele tarafından keşfedilen hidrojen sülfür (H₂S), geleneksel olarak çürük yumurtaların karakteristik kokusuna sahip zehirli bir hava kirleticisi olarak bilinir. Bununla birlikte, bu gaz halindeki molekül, yakın zamanda, türdeşleri olan nitrik oksit (NO) ve karbon monoksit (CO) ile birlikte gazotransmitter ailesinin bir üyesi olarak kabul edilmiştir.

Hidrojen sülfür renksiz, yanıcı, oldukça zehirli bir gazdır. Sıvılaştırılmış, sıkıştırılmış gaz olarak sevk edilir. 0,5 ppb kadar düşük konsantrasyonlarda tespit edilebilen karakteristik bir çürük yumurta kokusuna sahiptir.

Hidrojen Sülfüre Maruz Kalmanın Yolları

İnhalasyon:

Solunum, hidrojen sülfür maruziyetinin ana yoludur. Gaz akciğerler tarafından hızla emilir. Koku eşiği (0,5 ppb), OSHA üst limitinden (20 ppm) çok daha düşüktür. Bununla birlikte, güçlü kokusu kolayca tanımlansa da koku yorgunluğu yüksek konsantrasyonlarda ve sürekli düşük konsantrasyonlarda meydana gelir. Bu nedenle koku, hidrojen sülfürün varlığının güvenilir bir göstergesi değildir ve tehlikeli konsantrasyonlar için yeterli uyarı sağlamayabilir . Hidrojen sülfür havadan biraz daha ağırdır ve kapalı, iyi havalandırılmayan ve alçak alanlarda birikebilir.

Yetişkinlerle aynı düzeyde hidrojen sülfüre maruz kalan çocuklar, daha büyük akciğer yüzey alanına sahip oldukları için daha büyük dozlar alabilir. Ek olarak, kısa boyları ve yere daha yakın bulunan daha yüksek hidrojen sülfür seviyeleri nedeniyle aynı konumdaki yetişkinlerden daha yüksek seviyelere maruz kalabilirler. Çocuklar, hava yollarının nispeten daha küçük çapları nedeniyle aşındırıcı maddelere karşı yetişkinlerden daha savunmasız olabilirler.

Cilt/Göz Teması

Nispeten düşük seviyelerde bile hidrojen sülfüre uzun süre maruz kalmak ağrılı dermatite ve gözlerde yanmaya neden olabilir. Sıvılaştırılmış gazla doğrudan temas, donmalara neden olabilir. Sağlam deri yoluyla emilim minimaldir.

Yutma

Hidrojen sülfür oda sıcaklığında bir gaz olduğundan, yutulması olası değildir.

Kaynaklar/Kullanımlar

Hidrojen sülfür organik maddelerin çürümesiyle doğal olarak üretilir ve kanalizasyon çamurundan, sıvı gübreden, kükürt kaplıcalarından ve doğal gazdan salınır. Petrol rafinasyonu, tabaklama, madencilik, odun hamuru işleme, suni ipek üretimi, şeker pancarı işleme ve sıcak asfalt kaplama gibi birçok endüstriyel işlemin bir yan ürünüdür. Hidrojen sülfür, nükleer reaktörler için elementel kükürt, sülfürik asit ve ağır su üretmek için kullanılır.

Hidrojen Sülfürün Sağlık Etkileri

• Hidrojen sülfür bir mukoza zarı ve solunum yolu tahriş edicidir; Ani veya gecikmeli olabilen pulmoner ödem, yüksek konsantrasyonlara maruz kaldıktan sonra ortaya çıkabilir.
• Akut maruz kalma belirtileri mide bulantısı, baş ağrısı, deliryum, dengesiz denge, titreme, kasılmalar ve cilt ve göz tahrişini içerir.
• Yüksek konsantrasyonlarda hidrojen sülfürün solunması son derece hızlı bilinç kaybı ve ölüme neden olabilir. Sıvılaştırılmış gaza maruz kalmak donma yaralanmasına neden olabilir.

Feyza YALÇIN

Kimyager

 

KAYNAKLAR

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/

https://wwwn.cdc.gov/

 

Diğer Blog Yazılarımız İçin: https://haliccevre.com/blog/