Katı Yakıtlı Kazanlar İle Katı Yakıtlı Kazan, Ek Isıtıcılar, Sıcaklık Kontrol Cihazları Ve Güneş Enerjisi Cihazları Paketlerinin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Haziran 2022’de yayınlanmıştır. Tebliğin amacı; 70 kilowatt (kW) veya altında nominal ısıl güce sahip katı yakıtlı kazanlar ile bu kazanlar, ek ısıtıcılar, sıcaklık kontrol cihazları ve güneş enerjisi cihazları paketlerinin enerji etiketlemesine ve bunlara ait ilave ürün bilgilerine dair gereklilikleri belirlemektir. Tebliğ, 70 kW veya altında nominal ısıl güce sahip katı yakıtlı kazanlar ile bu kazanlar, ek ısıtıcılar, sıcaklık kontrol cihazları ve güneş enerjisi cihazları paketlerini kapsar fakat aşağıdaki kazanları kapsamaz;

a) Sadece sıcak içme veya kullanma suyu sağlamak amacıyla ısı üreten kazanları,
b) Buhar veya hava gibi gaz haldeki ısı aktarım maddesini ısıtmaya ve dağıtmaya yarayan kazanları,
c) Azami elektrik kapasitesi 50 kW veya üzerindeki katı yakıtlı kojenerasyon kazanlarını,
ç) Ağaçsı olmayan biyokütle yakıtlı kazanları.

Balıkçılık ve su ürünleri dahil olmak üzere bitkisel ve hayvansal maddelerin dahil olduğu tarım, ormancılık ve ilgili sanayilerden gelen biyolojik kökenli ürünler, atıklar ve kalıntıların biyolojik olarak ayrıştırılabilir kısımlarının yanı sıra endüstriyel ve kentsel atıkların ayrıştırılabilir kısımlarına biyokütle denir. Tercih edilen yakıt olarak biyokütle kullanan katı yakıtlı kazan ise biyokütle kazanıdır.

Kütük, yontulmuş odun, pelet şeklindeki sıkıştırılmış odun, briket şeklindeki sıkıştırılmış odun ve talaş dahil olmak üzere ağaçlardan, çalılardan ve ağaçsılardan oluşan biyokütleye ağaçsı biyokütle denir. Ağaçsı olmayan biyokütle ise; saman, fil otu, kamışlar, çekirdek içleri, tahıllar, zeytin çekirdekleri, zeytin küspesi ve fındık kabukları dahil ağaçsı biyokütle haricindeki biyokütledir. Tercih edilen yakıt olarak ağaçsı olmayan biyokütle kullanan ve bunun için listelenmiş diğer uygun yakıtlar arasında ağaçsı biyokütle, fosil yakıt ya da biyokütle ve fosil yakıt karışımı bulunmayan biyokütle kazanına ağaçsı olmayan biyokütle kazanı anlamına gelir. Kurulum yapanlara ve nihai kullanıcılara yönelik kullanım kılavuzunda, tedarikçilerin ücretsiz erişilebilen internet sayfalarında, teknik tanıtım materyal ve reklamlarında bahsedilen, tedarikçinin talimatlarına göre katı yakıtlı kazanda kullanılabilen, tercih edilen yakıt haricindeki katı yakıtlar diğer uygun yakıt olarak tanımlanabilir.

Ek ısıtıcı; 28/3/2018 tarihli ve 30374 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mahal Isıtıcıları, Kombine Isıtıcılar, Mahal Isıtıcısı, Sıcaklık Kontrolü ve Güneş Enerjisi Cihazı Paketleri ve Kombine Isıtıcı, Sıcaklık Kontrolü ve Güneş Enerjisi Cihazı Paketlerinin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM: 2018/1) kapsamı içerisine giren ikincil kazan veya ısı pompasını ya da ısı ihtiyacının birincil katı yakıtlı kazanın nominal ısıl gücünden fazla olduğu durumlarda ekstra ısı üreten ikincil bir katı yakıtlı kazandır.

Taş kömürü, linyit kömürü, kok kömürü, bitümlü kömür ve bu Tebliğin amaçları doğrultusunda turba kömürü dahil olmak üzere biyokütle haricindeki yakıtlar fosil yakıt olarak tanımlanır. Güneş enerjisi cihazı; piyasada ayrı ayrı bulunan, sadece güneş enerjisiyle çalışan sistemi, güneş kolektörünü, güneş enerjisi sıcak su depolama tankını veya kolektör döngüsü içerisindeki bir pompayı, güneş enerjisi sıcak su depolama tankı: Bir veya birden fazla güneş kolektörünün ürettiği ısı enerjisinin depolandığı sıcak su depolama tankını kapsar. Güneş kolektörü ise; küresel güneş ışınımını emecek ve böylelikle ürettiği ısı enerjisini içinden geçen sıvıya iletecek şekilde tasarlanan cihazdır. Katı yakıt; katı biyokütle ve katı fosil yakıtlar da dahil olmak üzere normal oda sıcaklıklarında katı halde bulunan yakıttır. Katı yakıtlı ısı üreteci ise; katı yakıtlı kazanın katı yakıtların yanması ile ısı üreten parçasıdır.

Katı yakıtlı kazan; bir veya daha çok kapalı ortamın iç sıcaklığını istenilen seviyeye getirmek ve bu seviyeyi korumak için çevreleyen ortama ısı kaybı nominal ısıl gücünün %6’sını geçmeyecek şekilde su bazlı merkezi ısıtma sistemine ısı sağlayan bir veya birden fazla katı yakıtlı ısı üreteciyle donatılmış bir cihazıdır. Katı yakıtlı kazan, ek ısıtıcılar, sıcaklık kontrol cihazları ve güneş enerjisi cihazları paketi: Nihai kullanıcılara sunulan, içerisinde bir veya birden fazla ek ısıtıcıyla, bir veya birden fazla sıcaklık kontrolü ya da bir veya birden fazla güneş enerjisi cihazıyla birleştirilmiş katı yakıtlı kazan bulunan paketidir. Katı yakıtlı kojenerasyon kazanı: Aynı anda ısı ve elektrik üretme kabiliyetine sahip olan katı yakıtlı kazanıdır. Kombi kazanı; harici bir içme veya kullanma suyu kaynağına bağlı olan ve belirli sıcaklık seviyelerinde, miktarlarında ve akış hızlarında sıcak içme veya kullanma suyu sağlamak için ısı vermek üzere tasarlanmış katı yakıtlı kazandır.

Nominal ısıl güç (Pr); tercih edilen yakıt ile kapalı ortamların ısıtılması sağlanırken, katı yakıtlı kazandan elde edileceği beyan edilen ve kW cinsinden ifade edilen ısıl güçtür. Sadece güneş enerjisiyle çalışan sistem ise; piyasada tek ünite halinde bulunan ve bir veya birden fazla muhtemel yedek daldırma tipi elektrikli ısıtıcı hariç ısı üretecine sahip olmayan, bir veya daha fazla güneş kolektörü ve güneş enerjisi sıcak su depolama tankları ile kolektör döngüsü içerisindeki muhtemel pompalar ve diğer parçalarla donatılmış bir cihazdır.

Sıcak su depolama tankı; bir veya birden fazla muhtemel yedek daldırma tipi elektrikli ısıtıcı hariç herhangi bir ısı üreteciyle donatılmamış, her tür katkı maddesi dahil su veya ortam ısıtma amaçlarına yönelik sıcak su depolama kabıdır. Sıcaklık kontrol cihazı; istenilen oda sıcaklığı değeri ve zamanlamasıyla ilgili olarak nihai kullanıcıyla ara yüz bağlantısına sahip ve merkezi işleme ünitesi gibi katı yakıtlı kazan ara yüzüne ilgili verileri ileten, böylece oda sıcaklığını/sıcaklıklarını düzenlemeye yardımcı olan ekipmandır.

Su bazlı merkezi ısıtma sistemi; bina ısıtması veya bölgesel ısıtma şebekeleri dahil olmak üzere, binaların veya bunların bir kısmı içerisindeki kapalı ortamların ısıtılması amacıyla merkezi olarak üretilen ısıyı, ısı yayan cihazlara dağıtmak için ısı aktarım maddesi olarak su kullanan bir sistemidir.

Tercih edilen yakıt; tedarikçinin talimatlarına göre kazan için tercihen kullanılacak tek katı yakıtdır. Yedek daldırma tipi ısıtıcı; sıcak su depolama tankının bir parçası olan ve bakım süreleri de dahil olmak üzere sadece harici ısı kaynağı beslemesi arızalandığında veya servis dışı kaldığında ısı üreten veya güneş enerjisi sıcak su depolama tankının bir parçası olup güneş enerjisi ısıtma kaynağı gerekli konfor seviyesini karşılamaya yeterli gelmediğinde ısı sağlayan Joule etkili bir elektrikli rezistanslı ısıtıcıdır.

Tedarikçilerin sorumlulukları ve zaman çizelgesi

1/6/2023 tarihinden itibaren, katı yakıtlı kazan, ek ısıtıcılar, sıcaklık kontrol cihazları ve güneş enerjisi cihazlarından oluşan paketlere entegre edilenler de dahil olmak üzere, katı yakıtlı kazanları piyasaya arz eden veya hizmete sunan tedarikçiler aşağıdaki hükümleri yerine getirir:

a) Her katı yakıtlı kazan için Ek-III’ün 1.1 inci maddesinde belirtilen bilgileri içeren ve anılan maddede belirtilen formatta basılmış, Ek-II’de belirtilen enerji verimliliği sınıflarına uygun bir etiket verilir. Katı yakıtlı kazan, ek ısıtıcılar, sıcaklık kontrol cihazları ve güneş enerjisi cihazlarından oluşan paketlere entegre edilmek üzere tasarlanan her bir katı yakıtlı kazan için ise Ek-III’ün 2 nci bölümüne uygun ikinci bir etiket verilir.

b) Her katı yakıtlı kazan modeli için satıcılara, Ek-III’ün 1.1 inci maddesinde belirtilen bilgileri içeren ve anılan maddede belirtilen formata sahip olan, Ek-II’de belirtilen enerji verimliliği sınıflarına uygun bir elektronik etiketi hazır bulundurur.

c) Ek-IV’ün 1 inci bölümüne uygun olarak, her bir katı yakıtlı kazan için bir ürün bilgi formu verilir. Katı yakıtlı kazan, ek ısıtıcılar, sıcaklık kontrol cihazları ve güneş enerjisi cihazlarından oluşan paketlere entegre edilmek üzere tasarlanan her bir katı yakıtlı kazan için ise Ek-IV’ün 2 nci bölümüne uygun olarak ikinci bir bilgi formu verilir.

ç) Her katı yakıtlı kazan modeli için satıcılara, Ek-IV’ün 1 inci bölümüne uygun olarak bir elektronik ürün bilgi formu hazır bulundurulur.

d) Bakanlığın, Komisyonun ve Avrupa Birliği üyesi ülkelerin talebi üzerine, Ek-V’in 1 inci bölümü gereği teknik dosya sunulur.

e) Belirli bir katı yakıtlı kazan modeliyle ilgili olan ve enerjiyle ilgili bilgiler veya fiyat bilgisi içeren herhangi bir reklam, o modelin enerji verimliliği sınıfına bir referansı da içerir.

f) Belirli bir katı yakıtlı kazan modeli ile ilgili olan ve ona özgü teknik parametreleri açıklayan herhangi bir teknik tanıtım materyali, o modelin enerji verimliliği sınıfına ait bir referansı da içerir.

1/6/2023 tarihinden itibaren, katı yakıtlı kazan, ek ısıtıcılar, sıcaklık kontrol cihazları ve güneş enerjisi cihazlarından oluşan paketleri piyasaya arz eden veya hizmete sunan tedarikçiler, aşağıdaki hükümleri yerine getirir:

a) Katı yakıtlı kazan, ek ısıtıcılar, sıcaklık kontrol cihazları ve güneş enerjisi cihazlarından oluşan her paket için Ek-III’ün 2 nci bölümünde belirtilen bilgileri içeren ve anılan maddede belirtilen formatta basılmış, Ek-II’de belirtilen enerji verimliliği sınıflarına uygun bir etiket verilir.

b) Katı yakıtlı kazan, ek ısıtıcılar, sıcaklık kontrol cihazları ve güneş enerjisi cihazları paketinden oluşan her model için satıcılara, Ek-III’ün 2 nci bölümünde belirtilen bilgileri içeren ve anılan maddede belirtilen formatta, Ek-II’de belirtilen enerji verimliliği sınıflarına uygun bir elektronik etiket hazır bulundurulur.

c) Katı yakıtlı kazan, ek ısıtıcılar, sıcaklık kontrol cihazları ve güneş enerjisi cihazlarından oluşan her paket için Ek-IV’ün 2 nci bölümüne uygun olarak bir ürün bilgi formu sağlanır.

ç) Katı yakıtlı kazan, ek ısıtıcılar, sıcaklık kontrol cihazları ve güneş enerjisi cihazları paketinden oluşan her model için satıcılara, Ek-IV’ün 2 nci bölümüne uygun olarak bir elektronik ürün bilgi formu hazır bulundurulur.

d) Komisyonun, Avrupa Birliği üye ülkelerinin veya Bakanlığın talebi üzerine, Ek-V’in 2. bölümüne uygun olarak teknik dosya sunulur.

e) Katı yakıtlı kazan, ek ısıtıcılar, sıcaklık kontrol cihazları ve güneş enerjisi cihazları paketinden oluşan belirli bir modelle ilgili olan ve enerjiyle ilgili bilgiler veya fiyat içeren herhangi bir reklam, o modelin enerji verimliliği sınıfına ait bir referansı da içerir.

f) Katı yakıtlı kazan, ek ısıtıcılar, sıcaklık kontrol cihazları ve güneş enerjisi cihazları paketinden oluşan ve o modele özgü teknik parametreleri açıklayan belirli bir modelle ilgili ve herhangi bir teknik tanıtım materyali, o modelin enerji verimliliği sınıfına ait bir referansı da içerir.

Satıcıların sorumlulukları

Katı yakıtlı kazan satıcıları aşağıdaki yükümlülükleri yerine getirir:

a) Her katı yakıtlı kazan satış noktasında, tedarikçi tarafından 5 inci maddenin birinci fıkrası ya da ikinci fıkrasına uygun olarak sağlanan etiketi katı yakıtlı kazanın ön dış tarafında açıkça görülebilir bir şekilde bulundurur.

b) Nihai kullanıcının ürünün teşhirini görmesinin beklenmediği hallerde satış, kiralama veya taksitle satış için sunulan katı yakıtlı kazanlar, tedarikçilerin Ek-VI’nın 1 inci bölümü gereği sağladığı bilgilerle pazarlanır; ancak teklifin internet yoluyla yapıldığı durumlarda Ek-VII hükümleri uygulanır.

c) Enerji ile ilgili bilgileri veya fiyat bilgisini içeren belirli bir katı yakıtlı kazan modeline yönelik herhangi bir reklam o modelin enerji verimliliği sınıfını da belirtir.

ç) Belirli bir katı yakıtlı kazan modelinin o modele özgü teknik parametrelerini açıklayan her türlü teknik tanıtım materyali, o modelin enerji verimliliği sınıfını da belirtir.

Katı yakıtlı kazan, ek ısıtıcılar, sıcaklık kontrol cihazları ve güneş enerjisi cihazlarından oluşan paketlerde, satıcılar aşağıdaki hükümleri yerine getirir:

a) Belli bir paket için yapılan herhangi bir teklif, ürün üzerinde 5 inci maddenin ikinci fıkrasının (a) bendi gereği tedarikçi tarafından sağlanan etiketle ve aynı fıkranın (c) bendi gereği tedarikçinin sağladığı ürün bilgi formu ile sergilenerek o paketin özelliklerine uygun şekilde belirlenen enerji verimliliği sınıfını içerir.

b) Nihai kullanıcının paketin teşhirini görmesinin beklenmediği hallerde satış, kiralama veya taksitle satış için sunulan katı yakıtlı kazan, ek ısıtıcılar, sıcaklık kontrol cihazları ve güneş enerjisi cihazları paketleri, Ek-VI’nın 2 nci bölümü gereğince sağlanan bilgilerle pazarlanır; ancak teşhirin internet üzerinden yapıldığı durumlarda Ek-VII hükümleri uygulanır.

c) Enerji ile ilgili bilgileri veya fiyat bilgisini içeren katı yakıtlı kazan, ek ısıtıcılar, sıcaklık kontrol cihazları ve güneş enerjisi cihazları paketinden oluşan belli bir modelle ilgili herhangi bir reklam, o modelin enerji verimliliği sınıfını da içerir.

ç) Katı yakıtlı kazan, ek ısıtıcılar, sıcaklık kontrol cihazları ve güneş enerjisi cihazları paketinden oluşan belli bir modelle ilgili olan ve o modele özgü teknik parametreleri açıklayan her türlü teknik tanıtım materyali, o modelin enerji verimliliği sınıfını da belirtir.

Ölçüm ve hesaplama yöntemleri

5. ve 6. maddeler uyarınca sağlanan bilgiler, Ek-VIII’de belirtilen, kabul edilmiş son teknolojileri dikkate alan güvenilir, doğru ve tekrarlanabilir ölçüm ve hesaplama yöntemleriyle elde edilir. Enerji verimliliği endeksi Ek-IX’da belirtilen şekilde hesaplanır.

Piyasa gözetimi ve denetimi amaçlı doğrulama işlemi

Bakanlık, katı yakıtlı kazanların ve katı yakıtlı kazan, ek ısıtıcılar, sıcaklık kontrol cihazları ve güneş enerjisi cihazlarından oluşan paketlerin beyan edilen enerji verimliliği sınıfının bu Tebliğe uygunluğunu değerlendirirken, Ek-X’da düzenlenen yöntemi uygular.

Danışma Kurulu işlemleri

Bakanlık, teknolojik gelişmeler ışığında kombi kazanı etiketlerinde su ısıtma verimlilik sınıfına yer verilmesinin uygun olup olmayacağı hususlarında çalışmalar yapmak üzere Avrupa Komisyonu tarafından kurulan Danışma Kurulu toplantılarına katılım sağlar.

Avrupa Birliği mevzuatına uyum

Bu Tebliğ, 2010/30/AB sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifini Katı Yakıtlı Kazanlar ile Katı Yakıtlı Kazan, Ek Isıtıcılar, Sıcaklık Kontrol Cihazları ve Güneş Enerjisi Cihazları Paketlerinin Enerji Etiketlemesi Bakımından Tamamlayan 27 Nisan 2015 tarihli ve 2015/1187(AB) sayılı Yetki Devrine Dayanan Komisyon Tüzüğünün 02015R1187 sayılı ve 7/3/2017 tarihli AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanan konsolide hali dikkate alınarak Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde hazırlanmıştır.

Feyza YALÇIN
Sosyolog

KAYNAKLAR
resmigazete.gov.tr