Nitrik asit (HNO₃); keskin kokulu sarı veya kırmızı dumanlı renksiz bir sıvıdır. Nitrik aside maruz kalmak gözlerde, ciltte ve mukoza zarında tahrişe neden olabilir; ayrıca gecikmiş pulmoner ödem, pnömoni, bronşit ve diş erozyonuna neden olabilir. Nitrik asit oldukça aşındırıcıdır. Çalışanlar nitrik aside maruz kalmaktan zarar görebilir. Maruz kalma seviyesi doza, süreye ve yapılan işe bağlıdır.

Nitrik asit birçok endüstride kullanılmaktadır. Gübre, boya ve patlayıcı üretiminde kullanılır. Nitrik asit ayrıca polimer endüstrisinde de kullanılmaktadır. Nitrik aside maruz kalma riski taşıyan bazı işçi örnekleri aşağıdakileri içerir:

• Nitrik asit üreten tesislerde fabrika işçileri
• Patlayıcı üreten tesislerde fabrika işçileri
• Nitrik asit kullanan tesislerde çalışanlar

Amonyağın kimya endüstrisinde açık ara en önemli kullanımı nitrik asit  (HNO₃) üretmektir . Azot ve oksijenin birbirleriyle doğrudan birleştirilmesi ancak oldukça zor bir şekilde yapılabilir. Böyle doğrudan bir kombinasyona dayanan, ancak büyük miktarlarda elektrik gücü kullanan bir süreç, hidroelektrik gücünün kolayca bulunabildiği Norveç’te 1920’ler ve 1930’larda kullanılıyordu. Modern koşullarda ekonomik olduğu kanıtlanmamıştır.

Amonyak havada veya oksijende yanar, hidrojen atomlarının yanmasına, su oluşturmasına ve serbest azot bırakmasına neden olur. Bir katalizör yardımıyla, ilgili metal rodyumun küçük bir yüzdesine sahip platin, amonyak, nitrik asit oluşturmak üzere su ile reaksiyona sokulabilecek nitrojen oksitlerine oksitlenir.

 

 

 

Nitrik asit temas ettiği tüm dokular için tahriş edici ve aşındırıcıdır:

• Nitrik asit buharının akut solunması, oküler ve nazal tahriş, boğaz ağrısı, öksürük, göğüste sıkışma, baş ağrısı, ataksi ve konfüzyon gibi semptomlara yol açabilir.
• Şiddetli vakalarda, maruziyetten saatler veya günler sonra pulmoner ödem gelişebilir.
• Akut yutulması yemek borusu ve midede ülserasyon, kanama ve perforasyona neden olabilen yanıklara neden olabilir. Karın ağrısı, mide bulantısı, tükürük salgısı, kusma, ishal ve hematemez oluşabilir ve bazı vakalar ölümcül olabilir.
• Deriye maruz kalma derin yanıklara, kabarcıklara ve kalıcı yara izine neden olabilir
• Oküler maruziyet kornea yanıklarına, lakrimasyona, fotofobiye ve körlüğe neden olabilir.

Feyza YALÇIN

Kimyager

KAYNAKLAR

https://www.osha.gov/

https://www.britannica.com/

https://assets.publishing.service.gov.uk/

 

Diğer Blog Yazılarımız İçin: https://haliccevre.com/blog/