“Parlama noktası” terimi, uçucu bir maddenin buharlaşarak yanıcı bir gaza dönüşebileceği en düşük sıcaklığı belirlemek için kullanılır. Bir parlama noktasını ölçmek için, maddeye bir ateşleme kaynağı vermek ve tutuşabileceği nokta olan “parlamayı” beklemek gerekir.

Bir parlama noktasını ölçmenin çeşitli yöntemleri vardır ve bunlar iki ana kategoriye ayrılabilir: açık ve kapalı kap parlama noktaları.

Açık Kap Parlama Noktaları

Açık kap yöntemi kullanılarak bir parlama noktasının ölçülmesi, adından da anlaşılacağı gibi, dışarıdaki havaya maruz kalan bir kap içinde gerçekleştirilir. Maddenin sıcaklığı kademeli olarak yükseltilir ve “parıldadığı” ve tutuştuğu bir noktaya ulaşana kadar üstünden bir ateşleme kaynağı geçirilir.

Buradaki parlama noktası, madde ile ateşleme kaynağı arasındaki mesafeye, yani kaynağın kabın üzerindeki yüksekliğine göre değişecektir. En sık kullanılan açık kap yöntemi, Cleveland açık kap (COC) olarak bilinir.

Kapalı Kap Parlama Noktaları

Yine adından da anlaşılacağı gibi kapalı kap yöntemindeki parlama noktası, dış atmosfere açık olmayan kapalı bir kap içerisinde gerçekleştirilir. Kapak kapatılır ve ateşleme kaynağı, gerçek yaşam koşullarına (bir yakıt deposunun içinde bulunanlar gibi) daha yakın bir yaklaşıma izin verecek şekilde kabın kendisine verilir.

Dört ana kapalı kap parlama noktası türü Pensky Martens, Abel, Tag ve en yaygın kullanılan, genellikle Setaflash olarak bilinen Small Scale’dir. Bununla birlikte, parlama noktası testindeki yeni gelişmeler, değiştirilmiş güvenlik standartlarının getirilmesine yol açmıştır.

İkisi Arasındaki Farklar Nelerdir?

Kapalı kap yöntemleri kapalı bir ortamda yürütüldüğünden, laboratuvarda bulunan dış etkenlerin sonuçlara müdahale etme olasılığı daha düşüktür. Ayrıca, ısı muhafaza edildiğinden ve maddenin daha erken bir aşamada yanıcı hale gelme olasılığı daha yüksek olduğundan, genellikle daha düşük parlama noktaları üretirler. Bu nedenle, daha güvenli uygulamalar sağlayan daha düşük sonuçlar sundukları için genellikle endüstri standartları olarak kullanılırlar.

Bununla birlikte, ne açık kap ne de kapalı kap parlama noktalarının maddeye ait temel parametreler olmadığına, bunun yerine deneysel test sonuçları olduğuna dikkat edilmelidir. Yapıldıkları laboratuvar, kullanılan ekipman ve seçilen test yöntemi dahil olmak üzere her türlü kriterden etkileneceklerdir.

 

Feyza YALÇIN
Kimyager

 

KAYNAKLAR
https://www.petro-online.com/