Hayatın devamı, canlılığın sürdürülebilmesi ve ekolojik dengenin sağlanabilmesi için en temel parametrelerden biri de hiç şüphesiz sudur. Ülkemiz her ne kadar su kaynağı açısından zengin bir ülke gibi görünse de hızla artan nüfus artışı ve gelişen sanayi ile birlikte su kaynakları günden güne azalmaktadır. Bu sebeple suyun sürdürebilir olanak kullanımı oldukça önem taşımaktadır.

Suyun sürdürebilir olarak kullanılabilmesi için su ayak izinin hesaplanması, geleceğe yönelik planlama yapılması, su ile ilgili sorunlara çözüm aranması ve toplumun bilinçlendirilmesi önem taşımaktadır.

‘Su Ayak İzi’ kavramı 2002 yılında Arjen Hoeksta tarafından ortaya atılan bir kavram olup, insanların su tüketimi ve mevcut su kaynaklarının yönetimi arasındaki bağlantıyı gösteren bir kavramdır Su ayak izi, üretilen/tüketilen her ürün veya alınan hizmet için gerekli olan su miktarına denir. Başka bir ifade ile üretimde tedarik zinciri boyunca kullanılan ve kirletilen suyu ifade eder.

Su Ayak İzi hesabında tek önemli nokta kullanılan suyun miktarı olmamakla beraber nerede ve ne zaman kullanıldığı da önem taşımaktadır. Bu sebepte Su Ayak İzi kavramı mavi, yeşil ve gri olmak üzere 3 alt başlığa ayrılmıştır.

 

Mavi Su Ayak İzi

Üretim prosesi boyunca gerekli olan yüzeysel ve yeraltı su miktarına mavi ayak izi denir. Tarımda kullanılan su miktarı, fabrika üretim prosesleri boyunca kullanılan su miktarı mavi su ayak izine örnektir.

Yeşil Su Ayak İzi

Üretim prosesi boyunca kullanılan yağmur suyuna yeşil su ayak izi denir.

Gri Su Ayak İzi

Gri su ayak izi, kirliliğe yönelik bir gösterge olup üretim prosesi boyunca kirletilen su miktarını ifade eder.

 

TÜRKİYE’DE SU AYAK İZİ

Türkiye yüzölçümün %36’lık bir bölümünde tarım faaliyeti yapılmakta olup %73,8’lik oran ile en çok su kullanılan sektördür. Bu doğrultuda üretimin su ayak izini sektörlere göre ele alacak olursak tarım %89, evsel su kullanımı %7, endüstriyel üretim ise %4’lük dilimi kapsar.

Türkiye’de tüketimin su ayak izi ise yaklaşık 140,2 milyar m3 /yıl olup %66’sı yeşil su ayak izi, %17’sini mavi su ayak izi, %17’sini gri su ayak izi oluşturur.

 

 

 

 

 

Su Ayak İzi Örnekleri

 

 

 

 

 

Gamze CANATAN

Çevre Mühendisi

Satış ve Planlama Koordinatörü

 

 

Kaynak:

Türkiye’nin Su Ayak İzi Raporu, 2014

http://www.wwf.org.tr/?2720#