Su Verimliliği Yönetmeliği, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanmış ve Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Dünya genelinde artan su talebi, iklim değişikliği ve azalan temiz su kaynakları, suyun verimli bir şekilde kullanılmasını her zamankinden daha önemli hale getirdi. Türkiye’de yayımlanan Su Verimliliği Yönetmeliği, bu kritik sorunun çözümüne yönelik bir adım olarak öne çıkıyor.

Su Verimliliği Yönetmeliği Nedir?

Bu yönetmelik, su verimliliği sisteminin kurulması, izlenmesi ve belgelendirilmesi, il planlarının hazırlanmasına ilişkin usul ve esasların belirlenmesi amacını taşır.

Su verimliliği, bir ürünün veya hizmetin üretiminde en az miktarda su kullanımını ya da aynı miktarda su ile daha fazla ürünün veya hizmetin üretilmesi prensibi ile her türlü su kaynağının azami fayda elde edilecek şekilde kullanımıdır.

Su verimliliği belgesi su verimliliği sistemini kuran ve Bakanlıkça belirlenen kriterleri sağlayan faaliyetler için Bakanlıkça düzenlenen bir belgedir. Su verimliliğine ilişkin faaliyetin özelliği ve büyüklüğüne uygun yeterli sayıda personelin görevlendirilmesi, planların hazırlanması, uygulanması, izlenmesi ve raporlanması süreçlerinin tamamını içeren bir sistem var ve bu sistem su verimliliği sistemi olarak geçer.

Su verimliliği sisteminin kurulması ve uygulanması için izlenecek aşamalar şunlardır:

1. a) Faaliyetin özelliği ve büyüklüğüne uygun yeterli sayıda personelin görevlendirilmesinin sağlanması.
2. b) Su verimliliğinin sağlanmasına ilişkin plan hazırlanması.
3. c) Su verimliliği konusunda eğitim/bilinçlendirme çalışmalarının yapılması.

ç) Su verimliliği planlarının uygulanması, izlenmesi ve raporlanması.

Ne Yapılmalı?

Yönetmeliğin uygulanması için yapılması gerekenler şöyle özetlenebilir:

1. Su Verimliliği Sistemi Kurulumu

Yönetmelik kapsamında belirlenen kişi ve kurumlar, faaliyetlerinin niteliğine uygun bir su verimliliği sistemi kurmalıdır. Bu sistem, su tüketiminin ölçülmesi, izlenmesi ve raporlanmasını içerir.

2. Planlama ve Hedef Belirleme

Su kullanımıyla ilgili mevcut durum analiz edilerek, verimlilik hedefleri belirlenmelidir. Bu hedeflere ulaşmak için gerekli tedbirler ve kaynaklar planlanmalıdır.

3. Eğitim ve Farkındalık Çalışmaları

Su verimliliği konusunda toplumun bilinçlendirilmesi, eğitim ve bilgilendirme materyallerinin yaygınlaştırılması gereklidir.

4. Belgelendirme ve İzleme

Yönetmelik, su verimliliği belgelerinin alınmasını ve bu belgelerin geçerlilik süreleri boyunca izlenmesini öngörür. Belge almak isteyen kurum ve kuruluşlar, belirli kriterleri sağlamak zorundadır.

Su Verimliliği Belgeleri

Yönetmelik kapsamında üç tür su verimliliği belgesi düzenlenmektedir:

1. Mavi Belge: Ek-1 kapsamında yer alanlardan su verimliliği sistemini kuranlara mavi su verimliliği belgesi verilir.
2. Yeşil Belge: Ek-1 kapsamında su verimliliği sistemini kuranlardan; büyükşehir ve il belediyeleri ile nüfusu elli bininüzerindeki ilçe belediyeleri en fazla üç yıl, 500 ha üzeri alana sahip sulama tesisleri, 250 oda ve üstü kapasiteli konaklamalı turizm işletmeleri, havalimanları ile üniversite kampüsleri, organize sanayi bölgeleri, serbest bölge,endüstri bölgeleri ve Ek-2’de yer alan NACE kodu bazında faaliyetler en fazla beş yıl içinde yeşil su verimliliği belgesi için başvuru yapmakla yükümlüdür.

Ek-2’de yer alan NACE kodu bazında faaliyet gösteren endüstriyel tesisler, organize sanayi bölgeleri,serbest bölge ve endüstri bölgeleri su verimliliği sistem kurulumu aşamasında yeşil su verimliliği belgesi kriterlerini sağlamaları için gerekli planlamaları içeren iş termin planlarını Bakanlığa sunarlar. Bakanlığın uygun görüşü ile yeşilsu verimliliği belgesi başvuru süresi en fazla yedi yıla uzatılabilir.

3. Turkuaz Belge: Gönüllülük esasına dayalı olarak alınan belge. Herhangi bir su kullanıcısı, su verimliliğini artırıcı ekstra önlemler alarak bu belgeye başvurabilir.

Bu belgeler, beş yıllık sürelerle geçerli olup, süre sonunda yenilenebilir. Belge yenileme sürecinde, ilgili kriterlerin devamlılığı sağlanmalıdır.

Su verimliliği sistemini kuranlar mavi su verimliliği belgesi için Ek-3, yeşil su verimliliği belgesi için Ek-4 ve turkuaz su verimliliği belgesi için Ek-5’te yer alan kriterleri sağlamakla yükümlüdür.

Su verimliliği belge başvuruları su verimliliği bilgi sistemi üzerinden yapılır ve kriterleri sağlayan başvurulara Bakanlıkça su verimliliği belgesi düzenlenir.

Su verimliliği bilgi sistemi faaliyete geçene kadar su verimliliği sistemleri,raporlamaları ve ilerlemelerine ilişkin veriler ve belgelendirme başvuruları Bakanlıkça belirlenen formata uygun olarak Bakanlığa sunulur.

Neden Önemlidir?

Su Verimliliği Yönetmeliği, su kaynaklarının korunmasını sağlamanın yanı sıra, iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir araçtır. Yönetmelik sayesinde:

• Su tüketimi azaltılarak doğal kaynaklar korunur.
• Su tasarrufuyla ekonomik kazanç sağlanır.
• Sürdürülebilir kalkınma hedeflerine katkı sağlanır.

Su Verimliliği Yönetmeliği, su kaynaklarının etkin kullanımı ve korunması için önemli bir adım teşkil etmektedir. Sanayiden bireylere kadar herkesin bu sürece dahil olması, geleceğin su krizlerini önlemek için kritik öneme sahiptir.

 

Feyza SAK

Sosyolog/Kimyager

 

KAYNAKLAR

1. Resmi Gazete’de yayımlanan Su Verimliliği Yönetmeliği