Bacada Toz Ölçümü Noktalarının Yerinin ve Sayısının Belirlenmesi İçin Kılavuz

 1. Bacanın dairesel mi yoksa dikdörtgen mi olduğu tespit edilir.

2. Dairesel ise çap, dikdörtgen ise kenar uzunlukları ölçülür.

3. Bacanın hidrolik çapı belirlenir.

3.1.Dairesel Bacalar

Dairesel bacalarda hidrolik çap baca çapına eşittir.

3.2. Dikdörtgen Bacalar

Dikdörtgen bacalarda hidolik hesap şu şekilde hesaplanır:

Hidrolik Çap = 2*Kısa Kenar*Uzun kenar / ( Kısa Kenar + Uzun Kenar)

Örneğin; 40*30 cm. lik dikdörtgen bir bacanın hidrolik çapı:

Hidrolik çap = 2*30*40 / (30+40) = 34,29 yaklaşık 35 cm. dir.

3.3. Kare Bacalar

Kare bacalarda hidrolik çap bir kenar uzunluğuna eşittir.

4. Ölçüm deliğinin açılacağı yerin tespiti

Ölçüm deliğinin açılacağı yer ile ilgili genel şartlar aşağıdaki gibidir;

• Bacanın atmosfere açıldı yerden aşağıya doğru en az 7 hidrolik çap uzunluğunda bacanın düz olduğu bir bölge olmalıdır,
• Ölçüm deliğinden bacanın atmosfere açıldığı yere kadar, en az 2 hidrolik çap uzunluğunda, bacanın daralıp genişlemediği veya doğrultusunun değişmediği, bacanın düz olduğu bir bölge bulunmalıdır,
• Ölçüm düzleminden aşağıya doğru, en az 5 hidrolik çap uzunluğunda bacanın daralıp genişlemediği veya doğrultusunun değişmediği, bacanın düz olduğu bir bölge bulunmalıdır,

Tespit edilen ölçüm bölgesine ulaşmak mümkün değilse platform yapılması, forklift ayarlanması, vinç çağırılması vb. yöntemlerden biri seçilerek ölçüm ekibinin ölçüm noktasına güvenli bir şekilde ulaşması sağlanmalıdır.

NOT:

• Eğer yukarıda belirtilen şartlar sağlanamıyorsa,
• Ölçüme uygun bölgede çalışmak güvenlik tehlikesi oluşturacaksa, ölçüm bölgesi ile ilgili ölçüm ekibine danışın.

Aşağıda bulunan şekildeki mavi alanlar ölçüm deliği için uygun olan bölgeyi, kırmızı bölgeler ise uygun olmayan bölgeleri temsil etmektedir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5. Ölçüm Deliklerinin Sayısı ve Açılması

5.1 Dairesel Bacalar

Dairesel bacalarda baca çapı eğer 30 cm’ den küçük ise belirlenen 1 adet delik açılır.

Eğere baca çapı 30 cm’ den büyük ise 2 adet delik açılır. Açılan bu iki delik yatay olarak aynı hizada bulunmalı ve yatay kesitte birbirlerine dik açılı olmalıdır.

Aşağıdaki şekilde dairesel bir bacada 2 deliğin nasıl açılacağı gösterilmiştir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5.2 Dikdörtgen Bacalar

Dikdörtgen bacalarda bacada açılacak delik sayısı, bacanın alanına göre belirlenir.

Baca Alanı (m²)= Uzun kenar uzunluğu (m) * Kısa kenar uzunluğu (m) ‘ dir.

• Baca alanı 0,09 m² den küçük ise 1
• Baca alanı 0,09 m² ile 0,38 m² arasında ise 2 delik
• Baca alanı 0,38 m² ile 1,5 m² arasında ise 3 delik
• Baca alanı 1,5 m2 den büyük ise 4 delik gerekecektir.

Bu delikler bacanın bir kenarı (ölçüm için uygun olan taraf seçilmelidir) delik sayısı kadar eşit uzunluğa bölünür ve bu uzunlukların orta noktalarına ölçüm delikleri açılır.

Örneğin, 30×45 cm like bir baca için:

Baca Alanı= 0,30×0,45=0,135 m² ‘ dir. Yukarıdaki şartlara göre 0,09 ile 0,38 m2’ arasında kaldığı için 2 adet delik açılması gerekmektedir. Bu deliklerin açılacağı kenara ölçümün yapılmasının rahat olması dikkate alınarak karar verilir. 30 cm lik kenarın uygun olduğunu varsayalım. 30 cm’ lik kenar ikiye bölünür ve 15’er cm lik iki eşit uzunluk oluşur daha sonra merkezi bu 15’er cm lik parçaların orasına gelecek şekilde birer adet delik açılır.

Yani merkezi 7,5 cm de bulunan bir delik ve merkezi 22,5 cm de bulunan ikinci bir delik açılmalıdır.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

30 cm lik kenar için 2 ölçüm deliğinin açılması (önden görünüş)

  Deliklerin nasıl açılması gerektiğine örnekler:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

NOT: Bacanın bir kenarı diğer kenarın 2 katından daha uzun olması durumunda, ölçüm deliğinin açılması hakkında ölçüm ekibine danışınız.

 5.3 Kare Bacalar

Kare bacalar için dikdörtgen bacalardaki durumlar geçerlidir.

6. Deliklerin Büyüklüğü ve Şekli

Delikler en az 8 cm çapında daire veya en az 8 cm kenar uzunluğuna sahip kare şeklinde açılmalıdır.

 

İlker CİVİL – Çevre Mühendisi
Laboratuvar Sorumlusu

 

Diğer Blog Yazılarımız İçin: https://haliccevre.com/blog/                                                    Okumak İsteyebilirsiniz: Baca Yüksekliğinin Belirlenmesi