Maden Sektörü ve Maruziyet Risk Etmenleri

Madencilik farklı mesleklerin bir arada bulunduğu bir endüstridir. Madencilik sektöründeki başlıca hava kirleticileri; çeşitli partiküller, doğal olarak bulunan gazlar ve bazı kimyasal buharlardır. Temel fiziksel tehlikeler; gürültü, titreşim, ısı, barometrik basınç ve iyonize radyasyondur. Yapılan iş, tehlike kaynağına uzaklık, kontrol önlemlerinin etkinliği gibi faktörler, maruziyet üzerinde etkilidir.

Madencilikte en sık görülen hava kirleticileri solunabilir kömür tozu ve kristal silikadır.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kömür tozu; kesme, patlatma, delme ve taşıma işlemleri sırasında oluşur. Kömür tozu, kömür çalışanı pnömokonyozuna neden olur ve kronik bronşit, amfizem gibi kronik solunum yolları hastalıklarını oluşturur.

Kristal silika, silika içeren kayaçların delinmesi, parçalanması patlatılması veya ince silika partiküllerinin pulverize edilmesi gibi işlemler sırasında oluşur ve bunlar genelde solunabilir boyuttaki partiküllerdir.

Kömür tozu ve silika maruziyeti; akciğerlerde akut hasar, pnömokonyoz ve solunum fonksiyon bozukluğu oluşturabilir.

Kömür madenlerinde yüksek düzeyde maruz kalınan gazlar; metan ve hidrojen sülfür, uranyum ve diğer madenlerde ise radondur. Oksijen eksikliği de, madenlerde önemli gaz sorunudur. Metan yanıcıdır, kömür madeni patlamalarının çoğu zaman nedenidir. İkinci sırada kömür tozu patlamaları gelir.

Madencilik sektöründe diğer bazı hava kirleticileri akciğer kanserine neden olabilir. Bazı asfiksanlar yüksek konsantrasyonlarda, oksijenle yer değiştirerek saniyeler içinde ölüme neden olabilirler. Yeraltı kömür madenciliğinde kapalı alan ve bu kısıtlı alan içindeki havalandırma akımları, hava kirleticileri için taşıyıcılık yapabilir. Kapalı ve kısıtlı alan içerisinde toplu halde yaşamak da verem, hepatit (B ve E) ve insan immün yetmezlik virüsü (HIV) gibi bazı enfeksiyöz ajanlara maruziyet riskini artırır. Çözücüler ve temizlik maddeleri, poliüretan spreyler, yapıştırıcılar, emülsiyon sıvıları ve madencilikte kullanılan diğer ürünler çeşitli tehlikeler içerebilir. Egzoz dumanları, iyi havalandırılmayan alanlardan kaynaklanan karbondioksit veya metan da solunum zararı oluştururlar.

 

Kübra Çisil KANAT
Çevre Mühendisi/ Raportör

 

Diğer Blog Yazılarımız İçin: https://haliccevre.com/blog/                                    Okumak İsteyebilirsiniz: Atık Yağ, Madeni Yağ ve Motor Yağlarının Yönetimi

 

Kaynaklar:

http://www.isgip.gov.tr/

http://www.clouds.com.tr/web/uploads/dosya/7587.pdf